Με 698 τροπολογίες (!) ψηφίζεται σήμερα το κείμενο της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία. Πρόκειται για την έκθεση που ετοιμάζεται από τον περασμένο Δεκέμβριο.
Το κείμενο, αν και μη δεσμευτικό, είναι καταπέλτης κατά της Άγκυρας σε πολλά σημεία, από την κατάχρηση των αντιτρομοκρατικών μέτρων που βάζει στο στόχαστρο όσους διαφωνούν, μέχρι τη φυλάκιση του ηγέτη του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP), Σελαχατίν Ντεμιρτάς, και του επιχειρηματία-ακτιβιστή Οσμάν Καβάλα, αλλά και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικότερα.
Η έκθεση «εκφράζει έντονη ανησυχία για τη συνεχιζόμενη διαμάχη στην ανατολική Μεσόγειο και τον συναφή κίνδυνο στρατιωτικής κλιμάκωσης, καταδικάζει τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στα ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου, δραστηριότητες που παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της Ε.Ε. και το διεθνές δίκαιο, εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και τη Δημοκρατία της Κύπρου· παροτρύνει την Τουρκία να συμπράξει στην ειρηνική επίλυση των διαφορών και να απόσχει από κάθε μονομερή και παράνομη ενέργεια ή απειλή».
Και αναφέρει ότι εμμένει σθεναρά, ως εκ τούτου, στην επίσημη αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, προκειμένου και οι δύο πλευρές να επανεξετάσουν με ρεαλισμό την καταλληλότητα του υφιστάμενου πλαισίου και την ικανότητά του να λειτουργεί ή, αν είναι αναγκαίο, να διερευνήσουν ενδεχόμενα νέα μοντέλα για τις μελλοντικές σχέσεις.
Θα δούμε τελικά τι θα μείνει από όλα αυτά θα περιλαμβάνεται στο τελικό κείμενο, που θα ψηφιστεί το απόγευμα.
Το αρχικό κείμενο
- σημειώνει με ανησυχία ότι η συνεχής και αυξανόμενη αποστασιοποίηση της Τουρκίας από τις ευρωπαϊκές αξίες και πρότυπα έχει φέρει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας σε ιστορικά χαμηλό σημείο και ότι η επιδείνωση φτάνει σε επίπεδα που επιτάσσουν σε αμφότερα τα μέρη να επαναξιολογήσουν εκ βάθρων το υφιστάμενο πλαίσιο σχέσεων·
- σημειώνει ότι η απουσία δέσμευσης από την πλευρά της Τουρκίας όσον αφορά την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας καθιστά την εν λόγω διαδικασία ανεπαρκή να πλαισιώσει μια σύνθετη σχέση, η οποία σταδιακά έχει αποκτήσει μάλλον συναλλακτικό χαρακτήρα και υπαγορεύεται από τις περιστάσεις·
- εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι, με την πάροδο των ετών, η απουσία προόδου όσον αφορά τη σύγκλιση της Τουρκίας έχει πλέον μετατραπεί σε πλήρη αποχώρηση, η οποία σηματοδοτείται από μια ισχυρή παλινδρόμηση σε τρεις βασικούς τομείς: οπισθοδρόμηση όσον αφορά το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, έγκριση οπισθοδρομικών θεσμικών μεταρρυθμίσεων και υιοθέτηση συγκρουσιακής εξωτερικής πολιτικής· εκφράζει επίσης την ανησυχία του για το γεγονός ότι η παλινδρόμηση αυτή συνοδεύεται όλο και περισσότερο από ένα ρητό αφήγημα που βάλλει κατά της ΕΕ· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Τουρκία να επαναξιολογήσει την ειλικρίνεια της δέσμευσής της στην πορεία προς την ΕΕ, η οποία αποτελεί απαρέγκλιτη συνιστώσα της βιωσιμότητας της όλης ενταξιακής διαδικασίας
- τονίζει ότι κανένα κίνητρο που θα μπορούσε να προτείνει η ΕΕ δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσει την απολύτως αναγκαία πολιτική βούληση για την οικοδόμηση μιας ώριμης δημοκρατίας και, στη συνέχεια, την απόκτηση της ιδιότητας του μέλους της ΕΕ
- τονίζει ότι, μετά την τελευταία έκθεση του Κοινοβουλίου, η κατάσταση όχι μόνο δεν βελτιώθηκε, αλλά επιδεινώθηκε περαιτέρω· εμμένει σθεναρά, ως εκ τούτου, στην επίσημη αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, προκειμένου και οι δύο πλευρές να επανεξετάσουν με ρεαλισμό την καταλληλότητα του υφιστάμενου πλαισίου και την ικανότητά του να λειτουργεί ή, αν είναι αναγκαίο, να διερευνήσουν ενδεχόμενα νέα μοντέλα για τις μελλοντικές σχέσεις·
- θεωρεί λυπηρή την αδυναμία συνεννόησης που υπάρχει σήμερα μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, αλλά επιβεβαιώνει την ακράδαντη πεποίθησή του ότι η Τουρκία είναι στρατηγικός γείτονας και σύμμαχος με τον οποίο η ΕΕ επιθυμεί να έχει τις καλύτερες δυνατές σχέσεις·
- εκφράζει τη βούλησή του να ενισχύσει και να εμβαθύνει την αμοιβαία γνώση και κατανόηση μεταξύ της τουρκικής και της ευρωπαϊκής κοινωνίας, μέσω της καταπολέμησης κάθε εκδήλωσης κοινωνικής, θρησκευτικής ή πολιτιστικής προκατάληψης· εκφράζει την πλήρη δέσμευσή του να συνεχίσει να στηρίζει την ανεξάρτητη κοινωνία των πολιτών της Τουρκίας όποιες κι αν είναι οι περιστάσεις και το πλαίσιο των σχέσεων που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον· φρονεί, ωστόσο, ότι η ενταξιακή διαδικασία θα εξακολουθήσει να αποτελεί το ισχυρότερο εργαλείο για την άσκηση κανονιστικής πίεσης στην τουρκική κυβέρνηση και το βέλτιστο πλαίσιο για την υποστήριξη των δημοκρατικών και φιλοευρωπαϊκών προσδοκιών της τουρκικής κοινωνίας· τονίζει ότι μια αμιγώς συναλλακτική σχέση δύσκολα θα συμβάλει στην πρόοδο της Τουρκίας προς ένα πιο δημοκρατικό μοντέλο· Κράτος δικαίου και θεμελιώδη δικαιώματα
- είναι θορυβημένο από τη σοβαρή οπισθοδρόμηση στο θέμα των θεμελιωδών ελευθεριών που αποκαλύπτει τη δεινή κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία και τη συνεχή διάβρωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου·
- φρονεί ότι ο θεμελιώδης αυτός τομέας, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο της ενταξιακής διαδικασίας, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί και να απομονωθεί από τις συνολικές σχέσεις και ότι παραμένει το κύριο εμπόδιο προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος σε κάθε θετική ατζέντα που θα μπορούσε να προταθεί στην Τουρκία·
- σημειώνει με βαθιά ανησυχία ότι, παρά την επίσημη άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης τον Ιούλιο του 2018, ο αντίκτυπός της στη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα παραμένει ιδιαίτερα αισθητός·
- θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η κατασταλτική αυτή μορφή διακυβέρνησης έχει πλέον μετατραπεί σε εσκεμμένη, αδιάκοπη, συστηματική κρατική πολιτική, η οποία εκτείνεται σε κάθε κρίσιμη δραστηριότητα, όπως ο κουρδικός ακτιβισμός, ή ακόμη και σε γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος, όπως οι διαδηλώσεις στο πάρκο Gezi·
- θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι οι υπέρμετρα ευρείες αντιτρομοκρατικές διατάξεις που ισχύουν σήμερα και η κατάχρηση των αντιτρομοκρατικών μέτρων αποτελούν πλέον τη ραχοκοκαλιά αυτής της κρατικής πολιτικής· επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει απερίφραστα τη βία του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο από το 2002 περιλαμβάνεται στον κατάλογο της ΕΕ με τις τρομοκρατικές οργανώσεις·
- θεωρεί ότι η διάβρωση του κράτους δικαίου και η συστημική έλλειψη ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης εξακολουθούν να συγκαταλέγονται στα πλέον πιεστικά και ανησυχητικά ζητήματα· καταδικάζει την αυξημένη επιτήρηση που ασκεί η εκτελεστική εξουσία και την πολιτική πίεση που επηρεάζει αρνητικά το έργο των δικαστών, των εισαγγελέων, των δικηγόρων και των δικηγορικών συλλόγων·
- εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την αδιαφορία που επιδεικνύει το τουρκικό δικαστικό σώμα απέναντι στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) και για την αυξανόμενη μη συμμόρφωση των κατώτερων δικαστηρίων με τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου·
- εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τα δυσανάλογα και αυθαίρετα μέτρα που περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την πρόσβαση στην ενημέρωση· παροτρύνει την Τουρκία να εγγυηθεί την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης ως ζήτημα προτεραιότητας·
- εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις συνεχείς επιθέσεις και πιέσεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης, που υπονομεύουν την εύρυθμη λειτουργία ενός δημοκρατικού συστήματος·
- σημειώνει με μεγάλη ανησυχία ότι το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) βρίσκεται επιλεκτικά και διαρκώς στο στόχαστρο των τουρκικών αρχών· καταδικάζει απερίφραστα τη συνεχιζόμενη κράτηση του πρώην συμπροέδρου του HDP Selahattin Demirtaş·
- καλεί την Τουρκία να απελευθερώσει όλους τους φυλακισμένους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφους, δικηγόρους, πανεπιστημιακούς και άλλους που κρατούνται με βάση αστήρικτες κατηγορίες και να επιτρέψει να επιτελούν το έργο τους σε όλες τις περιστάσεις, χωρίς απειλές ή εμπόδια· καταδικάζει την εκ νέου σύλληψη και τη συνεχιζόμενη κράτηση του Osman Kavala, εξέχουσας φυσιογνωμίας της κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία·
- εκφράζει την ικανοποίησή του για την ύπαρξη μιας δυναμικής, πλουραλιστικής, δραστήριας και ετερογενούς κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία, παρά τη μαζική πολιτική καταστολή, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύει έναν από τους λίγους εναπομείναντες ελέγχους στην τουρκική κυβέρνηση·
- εξακολουθεί να διακατέχεται από έντονη ανησυχία για την κατάσταση στο νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας όσον αφορά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ελευθερία της έκφρασης και την πολιτική συμμετοχή·
- παροτρύνει την Τουρκία να προστατεύσει τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των ΛΟΑΔΜ και των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων· Θεσμικό πλαίσιο
- είναι θορυβημένο από την παγίωση μιας αυταρχικής ερμηνείας του προεδρικού συστήματος· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη συνεχιζόμενη υπερσυγκέντρωση εξουσίας στην Προεδρία, η οποία δεν διασφαλίζει ορθή και αποτελεσματική διάκριση των εξουσιών μεταξύ εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας και δικαστικού σώματος·
- εκφράζει την ανησυχία του για τη συχνότερη παρά ποτέ προσφυγή της άρχουσας τάξης σε ένα υπερεθνικιστικό αφήγημα, που οδηγεί όλο και περισσότερο σε ανταγωνιστικές προσεγγίσεις έναντι της ΕΕ ή των κρατών μελών της· εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη επιρροή του θρησκευτικού συντηρητισμού στην πολιτική ζωή·
- καταδικάζει απερίφραστα την απομάκρυνση δημοκρατικά εκλεγμένων δημάρχων από το αξίωμά τους βάσει αμφιλεγόμενων αποδεικτικών στοιχείων και, ειδικότερα, την αυθαίρετη αντικατάστασή τους από μη εκλεγμένους εντολοδόχους που διορίστηκαν από την κεντρική κυβέρνηση· πιστεύει ακράδαντα ότι οι παράνομες αυτές αποφάσεις συνιστούν άμεση επίθεση κατά των πλέον βασικών αρχών της δημοκρατίας, στερώντας από εκατομμύρια ψηφοφόρους τη δημοκρατικά εκλεγμένη εκπροσώπησή τους· Ευρύτερες σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και τουρκική εξωτερική πολιτική
- υπενθυμίζει τον αξιέπαινο ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στη Συρία· εκτιμά ότι η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να παρέχει την αναγκαία στήριξη στους Σύρους πρόσφυγες και στις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία· τάσσεται υπέρ μιας αντικειμενικής αξιολόγησης της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η συμμόρφωση αμφότερων των μερών προς τις αντίστοιχες δεσμεύσεις τους·
- τονίζει ότι ο εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης θα ήταν επωφελής και για τα δύο μέρη και θα διατηρούσε την οικονομική και κανονιστική πρόσδεση της Τουρκίας στην ΕΕ· επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να βασίζεται σε αυστηρές προϋποθέσεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες· τονίζει ότι δεν φαίνεται ρεαλιστικό να εξεταστεί το ενδεχόμενο εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης δεδομένων των σημερινών συνθηκών· υπενθυμίζει ότι το πλήρες δυναμικό της σημερινής τελωνειακής ένωσης δεν θα επιτευχθεί έως ότου η Τουρκία εφαρμόσει στο ακέραιο το πρόσθετο πρωτόκολλο έναντι όλων των κρατών μελών·
- εκφράζει έντονη ανησυχία για τη συνεχιζόμενη διαμάχη στην ανατολική Μεσόγειο και τον συναφή κίνδυνο στρατιωτικής κλιμάκωσης· καταδικάζει τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στα ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου, δραστηριότητες που παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο· εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και τη Δημοκρατία της Κύπρου· παροτρύνει την Τουρκία να συμπράξει στην ειρηνική επίλυση των διαφορών και να απόσχει από κάθε μονομερή και παράνομη ενέργεια ή απειλή·
- καταδικάζει το μερικό άνοιγμα των Βαρωσίων, που υπονομεύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και, επομένως, τις προοπτικές επανέναρξης των άμεσων συνομιλιών για τη συνολική επίλυση του Κυπριακού· καλεί την κυβέρνηση να ανακαλέσει την απόφαση αυτή· επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση με βάση μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα·
- καταδικάζει απερίφραστα τις στρατιωτικές επεμβάσεις της Τουρκίας στη Συρία, ιδίως στα βορειοανατολικά και στο Ιντλίμπ, οι οποίες συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου·
- καλεί την Τουρκία να διατηρήσει τη δέσμευσή της για την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης στη Λιβύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και να συμμορφωθεί πλήρως με το εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών·
- θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η Τουρκία, αντί να επιδιώξει τον τερματισμό της βίας και την επανάληψη ειρηνικών διαπραγματεύσεων για τη στήριξη των προσπαθειών της Ομάδας Μινσκ του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), αποφάσισε να στηρίξει άνευ όρων τις στρατιωτικές επιχειρήσεις μιας από τις πλευρές στην πρόσφατη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ· Μελλοντική πορεία για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας
- φρονεί ότι είναι πλέον καιρός να επανεξεταστούν οι σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία και να καθοριστεί μια ολοκληρωμένη, ενιαία και συνεκτική στρατηγική σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, μεταξύ όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών·
- εκτιμά ότι η ενίσχυση της επικοινωνίας και του διαλόγου σε όλα τα επίπεδα είναι καίριας σημασίας για την αποκατάσταση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας· καταδικάζει τη συνεχή και αδικαιολόγητη άρνηση της τουρκικής πλευράς να αποκαταστήσει την ομαλή λειτουργία της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-Τουρκίας· αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Τουρκίας.
