Μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Μάντσεστερ ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν έθεσε το θέμα των σχέσεων της τρομοκρατίας με την εξωτερική πολιτική της Βρετανίας: «Πρέπει να είμαστε σκληροί με την τρομοκρατία αλλά και με τις αιτίες της, είπε. Πολλοί ειδικοί, περιλαμβανομένων και αναλυτών των δικών μας μυστικών υπηρεσιών, υποδεικνύουν τη σύνδεση ανάμεσα στους πολέμους που έχει υποστηρίξει ή έχει συμμετάσχει η χώρα μας στο εξωτερικό και στα τρομοκρατικά πλήγματα στο εσωτερικό».  «Τα τελευταία σαράντα χρόνια, μας υπενθυμίζει ο Αλαίν Μπαντιού, οι στρατιωτικές επεμβάσεις της Γαλλίας στην Αφρική  ξεπερνούν τις πενήντα! Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Γαλλία βρίσκεται σε συνεχή στρατιωτική εγρήγορση προκειμένου να διατηρήσει τον έλεγχο των πρώην “εδαφών της” στην Αφρική». Εξ άλλου, τι νοηματοδοτεί η υψηλού συμβολισμού κίνηση του Μακρόν να επισκεφθεί στην πρώτη εκτός Ευρώπης επίσκεψή του το Μάλι όπου η Γαλλία έχει συνολικά 4000 στρατιώτες ενώ διατηρεί ένοπλες δυνάμεις και σε άλλα κράτη της Δυτικής Αφρικής, όπως η Νιγηρία, το Τσαντ, η Μπουργκίνα Φάσο και η Μαυριτανία;

Ανάμεσα στις δύο τελευταίες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Βρετανία, στο Μάντσεστερ και στο Λονδίνο, πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις συντάραξαν τη Βαγδάτη και την Καμπούλ έχοντας ως επίλογο εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες αθώους πολίτες.  Τα γεγονότα αυτά καταγράφηκαν, όπως πάντα, ως μια απλή είδηση. Διότι «ένας θάνατος στη Δύση, μας λέει πάλι ο Μπαντιού, είναι κάτι το τραγικό. Χίλιοι νεκροί στην Αφρική, στην Ασία, στη Μέση Ανατολή, είναι απλώς μια είδηση που τη διαβάζουμε ή την ακούμε στην τηλεόραση. Αυτή η συνήθεια να ταυτίζουμε ουσιαστικά τη Δύση με την ανθρωπότητα και τον ανθρώπινο πολιτισμό, δεν είναι παρά κατάλοιπο του αποικιοκρατικού ιμπεριαλισμού». Υπάρχουν, λοιπόν, τμήματα της ανθρωπότητας που είναι πιο “ανθρώπινα” από τα άλλα; Ο Σλαβόι Ζίζεκ αποδίδει τη ριζοσπαστικοποίηση του μουσουλμανικού κόσμου στη διαπίστωση ότι ο εκσυγχρονισμός στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια αιώνων ενώ άλλες κοινωνίες, όπως οι μουσουλμανικές, εκτέθηκαν με άμεσο τρόπο στις επιπτώσεις του εκσυγχρονισμού με αποτέλεσμα το συμβολικό σύμπαν τους να διαταραχθεί βίαια. Ο μοναδικός τρόπος να αποφύγουν την πλήρη διάλυση ήταν να ορθώσουν πανικόβλητες την ασπίδα του “φονταμενταλισμού”. Όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που αξιοποιούνται από αναλυτές για να ερμηνεύσουν τις επιθέσεις αυτοκτονίας στην Ευρώπη. Όμως όσα αναφέρθηκαν υφίσταντο επί δεκαετίες, κάποια μάλιστα επί αιώνες χωρίς να οδηγήσουν στην έκρηξη βίας, σε τρομοκρατικές επιθέσεις στις μητροπολιτικές πόλεις της Ευρώπης. Τι είναι αυτό που άλλαξε ή προστέθηκε σε όλα αυτά μεταβάλλοντάς τα σε εκρηκτικό μίγμα;

Γιατί υπάρχουν τόσοι άνθρωποι από χώρες του Τρίτου Κόσμου στη Γαλλία στη Βρετανία και αλλού; «Γιατί τους καλέσαμε, κατά κάποιο τρόπο, να έρθουν, απαντά ο Μπαντιού. Ας μη ξεχνάμε, συνεχίζει, ότι υπήρξε εποχή, από τη δεκαετία του 1950 έως τη δεκαετία του 1980, όπου αεροπλάνα πήγαιναν στο Μαρόκο για να φέρουν εργάτες απαραίτητους σε αλυσίδες παραγωγής. Αυτοί οι άνθρωποι έφεραν με τον καιρό και τις οικογένειές τους στη Γαλλία, ενώ οι απόγονοί τους, θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί σε ειδικευμένους τεχνικούς κτλ. Όμως η παραγωγική μηχανή αποδιαρθρώθηκε, εργοστάσια έκλεισαν, η παραγωγή μεταφέρθηκε αλλού, με αποτέλεσμα αυτοί οι νεαροί να μην έχουν κανένα μέλλον».  Όμως «αυτοί οι νεαροί» γεννήθηκαν στην Ευρώπη, είναι ευρωπαίοι πολίτες, φοίτησαν σε ευρωπαϊκά σχολεία και μπορούν να ερμηνεύσουν τους λόγους της περιθωριοποίησής τους. Οι γονείς τους που μετανάστευσαν στην Ευρώπη είχαν ως συγκριτικό στοιχείο τη ζωή στην πατρίδα που εγκατέλειπαν, οι απόγονοί τους όμως ζουν από τη γέννησή τους την ευρωπαϊκή πραγματικότητα και την κοινωνική ανισότητα που τους περιθωριοποιεί. Μάλιστα βιώνουν την κοινωνική ανισότητα στο έπακρό της εξ αιτίας της αποβιομηχάνισης και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που, καίτοι ευρωπαίοι πολίτες, ξεσπά κοινωνικά σε αυτούς. Αυτά δημιουργούν τις προϋποθέσεις της  ριζοσπαστικοποίησής τους. Γιαυτό οι ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις εμφανίζουν την εικόνα που περιγράφει ο Ούλριχ Μπεκ: «Μιλάμε πάντα για τον Τρίτο Κόσμο σαν να μη βρίσκεται πουθενά, γράφει. Βρίσκεται όμως εδώ ανάμεσά μας. Στα προάστια – γκέτο των ΗΠΑ, αλλά και στις πρώην αποικιοκρατικές μητροπόλεις της Δυτικής Ευρώπης δημιουργούνται τοπικές ζώνες εξαθλίωσης, όπου η ανεργία, η παιδική θνησιμότητα η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και η κοινωνική ασφάλιση έχουν φθάσει στο επίπεδο των αναπτυσσόμενων χωρών… Η εθνική ποικιλομορφία εμφανίζεται παντού τονισμένη. Άρα είμαστε κι εμείς Τρίτος Κόσμος… Γιαυτό και όλες οι προσπάθειες οχύρωσης στηρίζονται σε μια αυταπάτη».

Όλη αυτή η ποικιλομορφία διαμορφώνει ένα νέο εν δυνάμει προλεταριάτο. Δεν πρόκειται για το βιομηχανικό προλεταριάτο του Μαρξ. Αυτή τη δοκιμασία της ταξικής σύγκρουσης, που είχε προβλέψει ο Μαρξ, η Ευρώπη την απέφυγε χάρις στην αποικιοκρατία και στην ευφυΐα του κεφαλαίου να μοιράζει μέρος των αποικιοκρατικών κερδών στις κοινωνίες για να διασφαλίζει την κοινωνική ειρήνη ή οικοδομώντας κοινωνικά κράτη απέναντι στο ιδεολογικό δέος του σοσιαλισμού στη διάρκεια του Ψυχρού πολέμου. Σήμερα, όμως, οι συνθήκες για την Ευρώπη, είναι εντελώς διαφορετικές. Ούτε αποικίες υπάρχουν, ούτε ο φόβος του αντίπαλου δέους, η αποβιομηχάνιση αποτελεί το νέο χαρακτηριστικό της και ο νεοφιλελευθερισμός, που ιδιωτικοποιεί τις αυτονόητες μέχρι χθες δράσεις κοινωνικής πρόνοιας του κράτους, θριαμβεύει. Ο μελλοντικός κίνδυνος που απειλεί τις συντηρητικές δυτικές κοινωνίες και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική τους, είναι πλέον ολοφάνερος: Οι μάζες των γηγενών ευρωπαίων πολιτών, οι οποίοι  περιθωριοποιούνται βαθμιαία με την πολιτική λιτότητας που συνεχώς διευρύνεται, να ενωθούν ταξικά με τις μάζες των γκέτο των απόκληρων ευρωπαίων πολιτών που προέρχονται από τους μετανάστες, με τους οποίους αποτελούν εν δυνάμει συμμάχους, διαμορφώνοντας ένα ισχυρό πολιτικό κίνημα.

Το πρόβλημα της τρομοκρατίας στην Ευρώπη είναι βαθειά πολιτικό και κοινωνικό και έχει λύση: Τη μείωση της ανισότητας εντός των ευρωπαϊκών κρατών με τη δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος χωρίς αποκλεισμούς.

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Προηγούμενο άρθροΠέντε χρόνια χωρίς τον Γέροντα της Ιεράς Μονής Παναγίας του Έβρου π. Πολύκαρπο
Επόμενο άρθρο1η Ημερίδα Κολύμβησης ΑμεΑ