Εχοντας διανύσει 530 ατέλειωτα χιλιόμετρα, ο Εβρος φτάνει στη θάλασσα, στις απαρχές του Θρακικού πελάγους, δημιουργώντας στις εκβολές του έναν από τους πιο σημαντικούς υγροβιότοπους σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.
|
|
Λέγεται «Δέλτα», μα θα μπορούσες να το πεις και «το Αλφα και το Ωμέγα» της Βαλκανικής. Μπορεί για μας, τους ανθρώπους, ο Εβρος να αποτελεί το σύνορο, για τη Φύση, ωστόσο, που δεν καταλαβαίνει από γραμμές στον χάρτη, ο ποταμός είναι ένας ζωντανός πνεύμονας ζωής και το Δέλτα του αποτελεί βιότοπο ανυπολόγιστης αξίας.
|
|
Ο ίδιος ο Εβρος πηγάζει από τα όρη της Ρίλα, στη νότια Βουλγαρία, στην ίδια οροσειρά από όπου πηγάζει (από διαφορετικά σημεία) και ο ποταμός Νέστος. Για περίπου 330 χιλιόμετρα, ο Εβρος διασχίζει τη γείτονα χώρα με κατεύθυνση προς τα ανατολικά, δεχόμενος τα νερά δεκάδων παραποτάμων και στο λεγόμενο Τριεθνές, στα σύνορα της Ελλάδας με τη Βουλγαρία και την Τουρκία, αρχίζει το ταξίδι του προς τον νότο.
Από αυτό το σημείο αποτελεί και το σύνορο ανάμεσα στη χώρα μας και τον εξ ανατολών γείτονα, εκτός από ελάχιστα μικρά τμήματα που για λίγο «χώνονται» στη μία ή την άλλη χώρα.
Το Δέλτα του Εβρου ξεκινάει να σχηματίζεται περίπου στο ύψος των Φερών και του χωριού Πόρος και μέχρι να φτάσει το Θρακικό πέλαγος απλώνεται σε μια έκταση σχεδόν 200.000 στρεμμάτων, από τα οποία περίπου τα 150.000 βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος.
Το «έδαφος» βέβαια είναι έννοια σχετική στο Δέλτα: το μεγαλύτερο μέρος του είναι φυσικά υδάτινη επιφάνεια, με δεκάδες κανάλια, αμμονησίδες και υγρολίβαδα, σε ένα υδάτινο ανάγλυφο που συνεχώς αλλάζει. Ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες μάλιστα έχει αλλάξει και λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, με αντιπλημμυρικά έργα, αποστραγγίσεις, τεχνητές αλλαγές κοίτης και ευθυγραμμίσεις.
Οχι πως είναι εύκολο βέβαια να βάλεις τον Εβρο σε καλούπια: όταν ο όγκος των νερών αυξάνεται και το ποτάμι πλημμυρίζει, οι χαράξεις πάνε περίπατο και η Φύση παίρνει τον έλεγχο.
|
|
Σήμερα πάντως περίπου 95.000 στρέμματα του Δέλτα έχουν ενταχθεί στον κατάλογο των προστατευόμενων περιοχών της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ, ένα μέρος του έχει χαρακτηριστεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας, ενώ το κυνήγι επιτρέπεται μονάχα σε 27.000 στρέμματα – κι αυτό σε πολύ συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.
Η ζωή στο Δέλτα
|
|
Τι κάνει, λοιπόν, το Δέλτα τόσο ξεχωριστό; Οι φυσιολάτρες θα σου μιλήσουν για τον ανεξάντλητο φυσικό πλούτο που υπάρχει εδώ, για τα δεκάδες είδη πτηνών και θηλαστικών που διαβιούν ή διαχειμάζουν στο Δέλτα και για τις αέναες εναλλαγές της χλωρίδας από περιοχή σε περιοχή.
Ανάλογα και με την εποχή του χρόνου, οι εικόνες που σου χαρίζει το Δέλτα αλλάζουν διαρκώς και τίποτα δεν μοιάζει να μένει το ίδιο εκτός από την αίσθηση που σου αφήνει η βαρκάδα στα κανάλια του μεγάλου ποταμού.
Στις όχθες του ορθώνονται πλατάνια, ιτιές και λεύκες, στα κανάλια του οι καλαμιώνες μοιάζουν να κερδίζουν συνεχώς «έδαφος» και μόνο οι ντόπιοι ψαράδες φαίνεται να γνωρίζουν ακριβώς πώς πρέπει να κινηθούν.
Ελυμοι και κρινάκια της θάλασσας, νούφαρα και αρμυρήθρες απλώνονται στους αλμυρούς βάλτους, ίριδες, νεραγκούλες και λεβάντες καλύπτουν τα υγρολίβαδα και δεκάδες ακόμη γνωστά και λιγότερο γνωστά φυτά τραβούν το βλέμμα στις λιμνοθάλασσες, τις αμμουλουρίδες και τα χορτολίβαδα του Δέλτα.
Ανάμεσα στα κανάλια, οι πασσαλόπηκτες καλύβες των ψαράδων φτιάχνουν ένα μικρό, ιδιότυπο «χωριό» μέσα στο ποτάμι. Λίγες βέβαια κι αυτές και κάθε φορά απομένουν και λιγότερες, όσο τα χρόνια περνούν και οι ψαράδες λιγοστεύουν. Οσοι επιμένουν, περνούν κατά καιρούς μερόνυχτα ολόκληρα στις καλύβες, παρέα με μια ξυλόσομπα και τα απαραίτητα σύνεργα της ψαριάς.
|
|
Εθνικό μας σύνορο ο Εβρος και οι ψαράδες του είναι εκείνοι που γνωρίζουν καλύτερα από όλους τα «χούγια» του ποταμού, και έτσι, μαζί με το ψάρεμα εκτελούν και ατύπως χρέη… συνοριοφυλάκων, καθώς τα όρια πάνω στο νερό είναι πολλές φορές ασαφή.
|
|
Ακριβώς λόγω του «ευαίσθητου» χαρακτήρα της περιοχής, τον κυρίαρχο λόγο στο Δέλτα έχει ο στρατός και μια επίσκεψη στην περιοχή θα πρέπει να έχει την άδεια των τοπικών στρατιωτικών αρχών. Μπορείς να επισκεφθείς το δυτικό τμήμα του Δέλτα με το δικό σου όχημα (αυστηρά στα επιτρεπόμενα τμήματά του), ωστόσο ο καλύτερος τρόπος για να πάρεις μια καλή γεύση από το τι εστί Εβρος και ποια είναι η σημασία του, είναι να απευθυνθείς στον επίσημο Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Εβρου.
|
|
Η έδρα του είναι στην Τραϊανούπολη και από το 1997 λειτουργεί με σκοπό την προστασία του φυσικού πλούτου της περιοχής, την ανάδειξή της ως οικοτουριστικού προορισμού κορυφαίου επιπέδου, καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση κοινού και Αρχών σχετικά με την ανυπολόγιστη οικολογική αξία του Δέλτα.
Στον εκθεσιακό χώρο του Φορέα θα προμηθευτείς εκτενές πληροφοριακό υλικό και κυρίως θα ενημερωθείς για τις οργανωμένες ξεναγήσεις που πραγματοποιούνται στο Δέλτα καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Οι περιηγήσεις περιλαμβάνουν προβολή ενημερωτικού βίντεο στην έδρα του Φορέα, μεταφορά στο Δέλτα με λεωφορεία και φυσικά βαρκάδα στα κανάλια και στις εκβολές του ποταμού με τις παραδοσιακές τοπικές πλάβες.
Οι άνθρωποι του Φορέα θα σου παρέχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό (τηλεσκόπια και κιάλια) για την καλύτερη παρατήρηση της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής, να θυμάσαι ωστόσο πως αν επισκεφθείς το Δέλτα το φθινόπωρο ή τον χειμώνα θα πρέπει να είσαι κατάλληλα ντυμένος γιατί το κρύο εδώ δεν αστειεύεται!
|
|
Συνήθως μια πλήρης βαρκάδα διαρκεί περίπου μία ώρα, ενώ συνολικά με τη μεταφορά και την προετοιμασία η επίσκεψη φτάνει τις δύο ώρες.
ΠΗΓΗ www.thetravelbook.gr
