Η πρόσφατη συνάντηση των τεσσάρων ηγετών των ισχυρότερων οικονομικά κρατών της Ευρώπης (Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας, Ιταλίας) στις Βερσαλλίες με αντικείμενο το μέλλον της Ευρώπης, δηλαδή τον μετασχηματισμό της Ε.Ε. στην Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων ή των ομόκεντρων κύκλων ή ακόμη και της ευέλικτης Ευρώπης αλά καρτ, συζήτηση που ανανεώθηκε στην τελευταία Σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, αποτελεί ουσιαστικά ανάθεμα προς το πνεύμα της ιδρυτικής Συνθήκης της Ρώμης της οποίας εορτάσθηκαν τα 60χρονά της από την υπογραφή της. Διότι η Συνθήκη της Ρώμης προσδοκούσε μελλοντικά την ενιαία Ευρώπη και όχι τον πολυκερματισμό της. Επιτρέψτε μου μάλιστα να θεωρήσω ότι όλα αυτά τα σχέδια για την Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων κ.ο.κ. μυρίζoυν πολύ έντονα ναφθαλίνη. Διότι ανασύρθηκαν μετά από 23ετία περίπου, όταν το θέμα αυτό είχε τεθεί για πρώτη φορά αμέσως μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ στην Ευρώπη των “12”, δηλαδή την περίοδο της μέγιστης δυνατής συναίνεσης και σύγκλισης όσον αφορά το οικονομικό και βιοτικό επίπεδο των κρατών – μελών, και επανέρχεται σήμερα εν μέσω αμφισβητήσεων και τεράστιων ανισοτήτων μεταξύ των “27”. Τότε, το 1994 το CDU, το κόμμα του Χέλμουτ Κολ και της Άγκελας Μέρκελ, είχε παρουσιάσει το κείμενο “Σκέψεις για την Ευρωπαϊκή Πολιτική” για το μέλλον της Ευρώπης των πολλαπλών ταχυτήτων, θέση με την οποία είχε συμφωνήσει και η Γαλλία με μικρές διαφοροποιήσεις, ενώ ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ είχε αντιτάξει την ελευθερία κάθε κράτους μέλους να επιλέγει εκείνους τους τομείς της κοινοτικής πολιτικής στους οποίους επιθυμεί και δύναται να συμμετάσχει. Όμως είναι εντελώς διαφορετικό να εφαρμόζεις ένα σχέδιο για 12 ή 15 μέλη και διαφορετικό για 27. Αυτό σημαίνει ότι έχουν διαφοροποιηθεί οι στοχεύσεις.

Γιατί αμέσως μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ είχε προταχθεί από τη Βόννη η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης με τον μετασχηματισμό της σε ομάδες διαφορετικών ταχυτήτων, σκληρού πυρήνα κ.ο.κ.; Σήμερα μετά τόσα χρόνια το κίνητρο είναι προφανές: Διότι η διευρυμένη Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων που υιοθετούσε το κείμενο του CDU αποτελούσε τη θεσμική λύση για την ένταξη στην Ε.Ε. ασθενέστερων οικονομικά χωρών που δεν πληρούσαν τα κριτήρια της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Προετοίμαζε δηλαδή την ένταξη των χωρών του Βίζεγκραντ και της Βαλτικής που ανήκαν ιστορικά στη σφαίρα της γερμανικής επιρροής και με την είσοδό τους θα ανέτρεπαν υπέρ της Βόννης τους συσχετισμούς και τις ισορροπίες εντός της Ε.Ε.. αποκλείοντας την εμβάθυνση και την ολοκλήρωσή της, ικανοποιώντας και τα σχέδια της Ουάσινγκτον που ενθάρρυνε αυτές τις εξελίξεις. Έτσι οδηγηθήκαμε στη δημιουργία της Γερμανικής Ευρώπης αλλά χάθηκε το όραμα της ολοκλήρωσης. Το αποτέλεσμα; Θυμάται σήμερα κανείς ποιά χώρα προεδρεύει της ΕΕ; Όλα ξεκινούν από το Βερολίνο και καταλήγουν εκεί. Είναι ολοφάνερο πλέον ότι η αναθέρμανση της συζήτησης μετά 23ετία, θα αποτελέσει εκ νέου για το Βερολίνο τη θεσμική λύση για την ένταξη στην Ε.Ε. και των Δυτικών Βαλκανίων, της Ουκρανίας, της Γεωργίας, κ.α. στην κατώτερη ταχύτητα, διότι ποτέ δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν, στοιχειωδώς έστω, στα κριτήρια της ένταξής τους, γεγονός που θα αποτελέσει την ταφόπλακα κάθε προοπτικής ολοκλήρωσης. Ίσως μάλιστα εκεί αποσκοπούν, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η συρρίκνωση της ευρωπαϊκής επιρροής και η οικονομική της υποχώρηση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι: Να αναπαραγάγουν εντός των ορίων της Ε.Ε. το παγκόσμιο όλον του καπιταλισμού, να συνυπάρχουν δηλαδή ο Πρώτος και ο Τρίτος Κόσμος, τόσο η μητρόπολη όσο και οι αποικίες, τόσο εξελιγμένες όσο και πολύ καθυστερημένες περιοχές. Μια πρώτη ταχύτητα, ένας πυρήνας λίγων ισχυρών κρατών και μετά διαβαθμισμένες “ταχύτητες” που θα καταλήγουν στην Αλβανία, στην ΠΓΔΜ στο Κόσσοβο κ.α.. Για να εσωτερικευθούν έτσι εντός της Ε.Ε. οι άνισες ανταλλαγές μεταξύ ισχυρών και αδύναμων, με την προμήθεια φθηνών πρώτων υλών και φθηνής εργασίας από τους αδύναμους και προσφορά ακριβών προϊόντων από τους ισχυρούς, όπως διεξάγονταν στο παρελθόν μεταξύ των ισχυρών της Ευρώπης και των αποικιών τους στον Τρίτο Κόσμο.

Ποια θα είναι η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων; Η αλήθεια είναι ότι άλλο ήταν το κύρος της ως μέλους της Ευρώπης των 10 κρατών μελών ή των 12 ή των 15 και εντελώς διαφορετικό στην Ευρώπη των 27. Μάλιστα μέχρι το 2004 η Ελλάδα ήταν το μοναδικό κράτος μέλος της ΕΕ στα Βαλκάνια. Όταν εντάχθηκε στις δομές της ΕΟΚ μπορεί να ήταν ουραγός μεταξύ δέκα αναπτυγμένων κρατών, όμως σήμερα είναι ουραγός στην Ευρωζώνη, παρότι συμμετέχουν πολλά αδύναμα κράτη (Βαλτικές χώρες, Σλοβακία, Σλοβενία κ.α.) και μεταξύ των ουραγών στην Ε.Ε. των “27”. Δεν είναι ολοφάνερη η αποδυνάμωση της διαπραγματευτικής της θέσης σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο; Δεύτερον, είναι ολοφάνερο ότι τα 19 μέλη της Ευρωζώνης δεν θα συμπεριλαμβάνονται όλα στον πυρήνα, αλλά θα κατανεμηθούν στις “ταχύτητες” ανάλογα με τη δυναμικότητά τους. Δηλαδή ο μεγαλύτερος “κίνδυνος” που διατρέχει η χώρα μας είναι να βρεθεί εκτός ευρώ ως το πλέον προβληματικό μέλος της Ευρωζώνης, με άλλα λόγια να γίνει πραγματικότητα το Grexit. Τρίτον, η πτυχή της αναδόμησης της Ε.Ε. στην οποία θα πρέπει να επικεντρωθεί η πολιτική ηγεσία του τόπου, διότι μπορεί να αποκομίσει σημαντικά οφέλη για την ασφάλεια της χώρας και την οικονομία της αξιοποιώντας τη γεωπολιτική της υπεροχή έναντι όλων των εταίρων, είναι η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ). Διότι μέσω της ΚΕΠΠΑ μπορεί αφενός να μειώσει σημαντικά το κόστος των εξοπλιστικών δαπανών και αφετέρου να διασφαλίσει εγγυήσεις για τα σύνορά της.

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Προηγούμενο άρθροΤρία (3) μετάλλια στο πινγκ πονγκ για τον Α.Σ. ΑμεΑ «ΚΟΤΙΝΟΣ»
Επόμενο άρθροΕγκαινιάστηκε η Έκθεση «Γνωρίζοντας τη Θράκη μέσα από τις φορεσιές της»