ΤΟΥ Βασίλης Κώτσης
Γιατί δόθηκε άλλη μια παράταση για τις οικονομικές προσφορές. Πώς ένα μικρό λιμάνι με τζίρο μόλις 1,4 εκατ. ευρώ έχει αποκτήσει μεγάλο γεωστρατηγικό ρόλο. Η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξαν τα πλεονεκτήματά του.
Παρά την κατηγορηματική διαβεβαίωση του διευθύνοντος συμβούλου του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Δημήτρη Πολίτη, πριν από λίγες ημέρες κατά τη διάρκειας ενημέρωσης δημοσιογράφων, ότι οι οικονομικές προσφορές για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης θα υποβάλλονταν στις 29 Ιουλίου και δεν πρόκειται να δοθεί καμία νέα παράταση, το ταμείο γνωστοποίησε τελικά πως θα υποβληθούν μετά τον… Σεπτέμβριο. Είναι η τρίτη παράταση από την αρχή του έτους.
Η κοινοπραξία που μετείχε η Bollore θεωρούταν από τα φαβορί του διαγωνισμού μαζί με την κοινοπραξία Black Summit, Euroports, EFA Group και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Τα άλλα δύο σχήματα που συμπληρώνουν την τετράδα των προεπιλεγέντων από το ΤΑΙΠΕΔ για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών είναι ο ΟΛΘ και η Quintana Infrastructure & Development.
Ο κομβικός ρόλος του λιμανιού και οι μεγάλες δυνάμεις
Όλα τα βλέμματα πάντως της Ευρώπης, των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ρωσίας είναι στραμμένα στην αποκρατικοποίηση αυτού του λιμανιού. Ένα μικρό περιφερειακό λιμάνι στη Βόρειο Ελλάδα με ετήσιο τζίρο μόλις 1,4 εκατ. ευρώ και επτά εργαζόμενους αλλά με δυσανάλογο για το μέγεθός του γεωστρατηγικό ρόλο.
Το είχαν «ανακαλύψει» οι Αμερικανοί. Ο τέως πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Tζέφρι Πάιατ από το 2017 που ανέλαβε καθήκοντα είχε επισκεφθεί το λιμάνι πολλές φορές. Στην αρχή ο λόγος ήταν η δημιουργία πλωτού σταθμού LNG λίγο έξω από το λιμάνι από την κοινοπραξία Gastrade.
Οι Αμερικανοί στήριξαν την πρωτοβουλία αυτή επειδή έτσι θα περιόριζαν τον ρόλο του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Ήταν ο διακαής πόθος τους, πολύ πριν ακόμη ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο Πούτιν αρχίσει να εργαλειοποιεί το ρωσικό φυσικό αέριο για να εκβιάσει την Ευρώπη.
Ο τερματικός σταθμός LNG της Gastrade -στον οποίο μετέχει και ο όμιλος Κοπελούζου με 20%- θα καταστεί ο μεγαλύτερος πελάτης του λιμανιού, αφού θα διακινεί ετησίως 6,5 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου προς την Ελλάδα και το εξωτερικό. Επίσης, η Gastrade έχει καταθέσει στη ΡΑΕ αίτηση για χορήγηση άδειας για μια νέα πλωτή μονάδα αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου που θα αναπτυχθεί στο Θρακικό Πέλαγος, ανοικτά της Αλεξανδρούπολης.
Ο πόλεμος ανέδειξε τα πλεονεκτήματα της Αλεξανδρούπολης
Παράλληλα, με τη νέα ελληνοαμερικανική στρατιωτική συνεργασία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ το λιμάνι χρησιμοποείται ως κρίσιμος διαμετακομιστικός κόμβος για στρατιωτικές μεταφορές. Η έναρξη όμως του πολέμου «απογείωσε» το γεωστρατηγικό του ρόλο.
Και αυτό γιατί παρέχει πρόσβαση στην Ουκρανία, μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Μέσω της Αλεξανδρούπολης παρακάμπτεται η Μαύρη Θάλασσα, στην οποία έχει δυνάμεις η Ρωσία, και ο Βόσπορος που ελέγχεται από την Τουρκία.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Αμερικανού υπουργού Άμυνας, Λόιντ Οστιν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στις ΗΠΑ του Έλληνα υπουργού άμυνας, Ν. Παναγιωτόπουλου: «Η πρόσβαση που παρείχε η κυβέρνησή σας στις δυνάμεις μας στον λιμένα της Αλεξανδρούπολης μάς επιτρέπει να συνεχίζουμε να παρέχουμε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και να αντιμετωπίζουμε εχθρικά στοιχεία, καθώς και να διεξάγουμε ασκήσεις και επιχειρήσεις στα Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο και την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».
Είναι αντιληπτό πως το λιμάνι οι Αμερικανοί δεν θέλουν να πέσει σε «ξένα» χέρια, για αυτό και οι δύο κοινοπραξίες από τις τέσσερις που διεκδικούν το λιμάνι έχουν έντονο το αμερικανικό στοιχείο.
Σημείο μεταφοράς εμπορευμάτων μεταξύ Ανατολής και Δύσης
Στο εμπορικό του σκέλος, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, υποβοηθούμενο από τις σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις που διαθέτει, μπορεί να αποτελέσει κόμβο μεταφοράς εμπορευμάτων μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ενώ μειώνει και το χρόνο παράδοσης εμπορευμάτων προς τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπως είναι η Τσεχία, η Ουγγαρία κ.ά.
Μια άλλη παράμετρος που ίσως ενισχύσει ακόμη περισσότερο τον κομβικό ρόλο του λιμανιού είναι η ελληνική πρόταση προς την ΕΕ να αξιοποιηθεί το λιμάνι ως κόμβος διαμεταφοράς σιτηρών από την Ουκρανία και εξαγωγής τους προς τη διεθνή αγορά, ώστε να συμβάλει στην αποτροπή μιας διαφαινόμενης επισιτιστικής κρίσης.
Ο Οργανισμός Λιμένος Αλεξανδρούπολης έχει το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης και λειτουργίας των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων του Λιμένα Αλεξανδρούπολης και του μικρότερου λιμένα της Μάκρης, ενώ ασκεί επίσης διοικητικές αρμοδιότητες στον Λιμένα Καμαριώτισσας και στο αλιευτικό καταφύγιο Θέρμες, στη Σαμοθράκη. Η Σύμβαση Παραχώρησης έχει διάρκεια 60 έτη από την υπογραφή της και λήγει την 21η Μαρτίου του 2063.
Οι κύριες δραστηριότητες περιλαμβάνουν υπηρεσίες ελλιμενισμού πλοίων, φορτοεκφόρτωσης ξηρού χύδην φορτίου κ.α. Ο λιμένας Καμαριώτισσας ενώνει ακτοπλοϊκά τη Σαμοθράκη με την ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ τα άλλα δύο λιμάνια (καταφύγια) εξυπηρετούν τοπικές κυρίως ανάγκες.
Την ερχόμενη Παρασκευή οι προσφορές για το λιμάνι της Ηγουμενίτσας
Οι οικονομικές προσφορές για την πώληση τουλάχιστον 67% του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας (ΟΛΗΓ ΑΕ) θα κατατεθούν την ερχόμενη Παρασκευή 5 Αυγούστου. Επτά επενδυτικά σχήματα πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής σε αυτή τη φάση.
Πρόκειται για την ATTICA A.E. ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ, την PORTEK INTERNATIONAL PRIVATE LTD, την QUINTANA INFRASTRUCTURE & DEVELOPMENT, την ΑΙΓΑΙΟΝ ΟΙΛ ΑΕ, την κοινοπραξία ARCHIRODON GROUP N.V.- ANEK & ΟΜΙΛΟΣ TRIDENT HELLAS, την κοινοπραξία GRIMALDI EUROMED – MΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ Α.Ν.Ε. και τον ΟΛΘ ΑΕ
Το λιμάνι έχει σχεδόν 100% διαμετακομιστικό ρόλο σε ανθρώπους και εμπορεύματα μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη κάτι που φαίνεται από τις ουρές των αυτοκινήτων και κυρίως φορτηγών που κάνουν ουρές στην Εγνατία Οδό ώστε να προσεγγίσουν το λιμάνι.
Εδώ έχουμε δύο βασικούς ενδιαφερόμενους: Τον όμιλο Grimaldi-Minoan Lines και την Attica Συμμετοχών (Superfast, Blue Star και HSW). Πρόκειται για τους βασικούς χρήστες του λιμανιού που γνωρίζουν τις αδυναμίες αλλά και τις προοπτικές ανάπτυξης του ΟΛΗΓ. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άλλοι υποψήφιοι δεν θα είναι ανταγωνιστικοί. Ιδίως ο ΟΛΘ ακούγεται πως θα «χτυπήσει» δυνατά, καθώς γνωρίζει πως δεν έχει να περιμένει πολλά από το διαγωνισμό της Αλεξανδρούπολης, ενώ έχει χάσει και την Καβάλα.
Στον ΟΛΗΓ Α.Ε. έχει παραχωρηθεί από το ελληνικό Δημόσιο το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης και λειτουργίας των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του λιμένος Ηγουμενίτσας, του αλιευτικού καταφυγίου Σαγιάδας, του αλιευτικού καταφυγίου Πλαταριάς και του καταφυγίου σκαφών αναψυχής Συβότων.
Οκτώ σχήματα για το λιμάνι Ηρακλείου
Για το διαγωνισμό της πώλησης πλειοψηφικού πακέτου 67% του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου εκδήλωσαν ενδιαφέρον 9 σχήματα και το ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ προεπέλεξε τα οκτώ για να προχωρήσουν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού που είναι η υποβολή δεσμευτικών οικονομικών προσφορών.
Η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών εκτιμάται ότι θα γίνει το τέταρτο τρίμηνο του έτους. Τα σχήματα που διεκδικού το λιμάνι του Ηρακλείου Κρήτης είναι τα εξής: OLETE LIMITED, η κονοπραξία GRIMALDI EUROMED S.p.A. – ΜΙΝΩΪΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, η κοινοπραξία PORTEK INTERNATIONAL PRIVATE LIMITED – GPH CRUISE PORT FINANCE LTD, η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΑΕ – ATTICA GROUP. η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – AVIAREPS ΕΛΛΑΣ Α.Ε., η κοινοπραξία ΣΕΚΑΒΙΝ Α.Ε. – GOLDENSTEP SHIPPING LIMITED, η κοινοπραξία ΤΕΚΑΛ Α.Ε. – – JCC S.A.L. και ο ΟΛΘ Α.Ε.
Τα προεπιλεγέντα επενδυτικά σχήματα έχουν αποκτήσει πρόσβαση στην εικονική αίθουσα τεκμηρίωσης (Virtual Data Room), όπου έχουν αναρτηθεί στοιχεία και λοιπές πληροφορίες σχετικά με τον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου. Στον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου έχει παραχωρηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης και λειτουργίας των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του λιμένος Ηρακλείου μέχρι τον Ιανουάριο του 2063.
Παίρνουν σειρά Βόλος και Λαύριο
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Asset Development Plan (ADP) του ΤΑΙΠΕΔ που εγκρίθηκε από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, το Ταμείο προετοιμάζει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου και εξετάζεται ο τρόπος αξιοποίησης (πώληση ή υπο-παραχώρηση λιμενικής δραστηριότητας) για τον Οργανισμό Λιμένος Λαυρίου. Παράλληλα, αποφασίστηκε η αξιοποίηση ορισμένων από τους μικρούς λιμένες ή και μαρίνες του Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας.
