Ομιλία του πρώην Αρχηγού ΓΕΕΘΑ κ. Μιχάλη Κωσταράκου στο 12ο Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας με θέμα: «Νέος Υπεύθυνος Πατριωτισμός»
Αγαπητέ κύριε πρόεδρε της Νέας Δημοκρατίας, αγαπητοί σύνεδροι, κυρίες και κύριοι, θα ξεκινήσω ευχαριστώντας την οργανωτική επιτροπή για την τιμή την οποία μου επιφύλαξε, προσκαλώντας με να μιλήσω στο 12ο Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας. Αποδέχθηκα με χαρά την πρόσκληση προκειμένου να συμβάλω σε έναν δημιουργικό διάλογο, με ένα κοινό που το χαρακτηρίζει η αγάπη για την χώρα. Προκειμένου να διαμορφωθεί ένα όραμα, που θα κινητοποιήσει τις υγιείς δυνάμεις της Πατρίδος. Αυτές που ανθίστανται και που ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο.
Αποτελεί προσωπική μου διαπίστωση ότι η Ελλάδα κάνει βήματα πίσω το τελευταίο διάστημα. Και δεν αναφέρομαι στα γενικότερα κοινωνικά, πολιτικά ή οικονομικά θέματα που βασανίζουν την χώρα. Αυτά θα τα συζητήσετε με τους άλλους. Αναφέρομαι στα θέματα ασφάλειας και άμυνας, πατριωτισμού και εθνικού φρονήματος, υπερηφάνειας, αλλά και αποτελεσματικότητος, στα οποία επίσης πιστεύω ότι αδικαιολόγητα οπισθοχωρεί.
Οποτεδήποτε μια χώρα αντιμετώπιζε κρίση, αναζητούσε και εύρισκε στηρίγματα, ανατρέχοντας στην ιστορία της και στις αξίες της, και επικαλούνταν την αγάπη των πολιτών για την Πατρίδα τους. Δηλαδή, τον πατριωτισμό τους. Η καταφυγή στον πατριωτισμό ήταν και παραμένει μια εξαιρετικά ασφαλής πρόταση αντιμετώπισης εθνικών κρίσεων. Προς αποφυγή της οποιαδήποτε παρεξήγησης, μιλώ για τον πατριωτισμό, όπως αυτός ορίζεται στο λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας του καθηγητή Μπαμπινιώτη. Πατριωτισμός είναι η έμπρακτη αφοσίωση και αγάπη κάποιου προς την Πατρίδα του. Και δίνω έμφαση στον προσδιορισμό έμπρακτη. Αφοσίωση και αγάπη με αποδείξεις. Και, κατά συνέπεια, με κόστος και με θυσίες.
Για τους Έλληνες ο πατριωτισμός δεν ήταν ποτέ κάτι το νέο. Η πολυτάραχη πορεία του Ελληνισμού φρόντισε να είναι πάντα επίκαιρος και αναγκαίος. Δεν ήταν και δεν είναι επίσης πάντα υπεύθυνος, καθώς η επίκλησή του έχει σαν απαραίτητη προϋπόθεση, ότι και οι εκάστοτε κυβερνώντες πρέπει να πιστεύουν σε αυτόν και να εμφορούνται από πατριωτικά συναισθήματα. Και αυτό στην Ελλάδα, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, δεν είναι πάντα σίγουρο.
Κυρίες και κύριοι, ζούμε σε μία εποχή παγκοσμίων ανακατατάξεων, οι οποίες μας αφορούν και μας επηρεάζουν. Τα τελευταία τρία χρόνια ο ευρωπαίος πολίτης έγινε μάρτυρας μιας θεαματικής στροφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας. Σε δύο τομείς, οι οποίοι ήταν, μέχρι πρότινος, παραμελημένοι. Πλέον τα κράτη μέλη της Ένωσης ενώπιον των κοινών προκλήσεων και απειλών, οι οποίες υπερβαίνουν τις δυνατότητες ενός εκάστου, ενώνουν τις δυνάμεις τους και τις προσπάθειές τους, προκειμένου να παράγουν αξιόπιστες λύσεις. Και ανακάλυψαν την ισχυρή διασύνδεση που υφίσταται μεταξύ εξωτερικής και εσωτερικής ασφάλειας, όπως και τη διασύνδεση μεταξύ ασφάλειας και άμυνας.
Την ασφάλεια και άμυνα όμως, δεν θα μας τις παρέχει η Ευρώπη, ούτε οι διεθνείς οργανισμοί. Εμείς ως χώρα είμαστε υπεύθυνοι για την ασφάλειά μας και για την άμυνά μας. Και αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουν όλοι στο μυαλό τους. Και για να γίνει αυτό, για να εγγυηθούμε την ασφάλεια και την ακεραιότητα της ίδιας μας της χώρας, δεν αρκούν πολεμικά πλοία, αεροσκάφη και άρματα μάχης. Απαιτείται να ξαναθυμηθούμε και να επαναφέρουμε στην επιφάνεια το συνδετικό ιστό που ένωνε πάντα τους Έλληνες. Τον ιστό αυτό που συνδέει αλλά και κινητοποιεί τους πολίτες μιας χώρας και αυτός είναι ο πατριωτισμός. Η αγάπη για την Πατρίδα.
Δεν αναφέρομαι στο κίνητρο σπανίων και εξόχων ηρωικών πράξεων. Αναφέρομαι στο κίνητρο πίσω από την προσωπική συμπεριφορά του καθενός μας, στις μικρές εκείνες καθημερινές ενέργειες που έχουν το ίδιο βαθύ πατριωτικό κίνητρο, ώστε όλα όσα γίνονται να είναι προς όφελος της Πατρίδος ή τουλάχιστον σε καμιά περίπτωση να μην τη βλάπτουν. Και τότε μιλάμε για υπεύθυνο πατριωτισμό και όχι ανεύθυνους διθυράμβους ή πυροτεχνήματα που μη σωστά σχεδιασμένα, τελικά θα βλάψουν τη χώρα. Όπως λόγου χάριν, η ανακίνηση του θέματος της επέκτασης των χωρικών υδάτων, χωρίς διαβούλευση, σχεδιασμό και ετοιμότητα.
Τα πρόχειρα αυτά πυροτεχνήματα πατριωτισμού έβλαψαν σημαντικά το διεθνές κύρος της χώρας και προσέβαλαν τις Ένοπλες Δυνάμεις. Ο πατριωτισμός -και πρέπει να το διευκρινίσουμε αυτό- δεν είναι στρατιωτικό θέμα, ούτε αποκλειστικότητα όσων ασχολούνται με την άμυνα και την ασφάλεια. Είναι καθήκον και υποχρέωση όλων μας. Είναι η θέληση να προσφέρουμε στην Πατρίδα, από οποιοδήποτε πόστο. Αφορά όλους τους τομείς του δημοσίου και ιδιωτικού βίου, τώρα περισσότερο από ποτέ.
Τώρα, γιατί την ώρα που η Ευρώπη λαμβάνει και υλοποιεί ιστορικές αποφάσεις για το μέλλον της, η Ελλάδα βιώνει, επί σχεδόν 10 χρόνια, μια πολύπλευρη κρίση κολοσσιαίων διαστάσεων. Αλλά, πρωτίστως, βιώνει μια κρίση αξιών. Έννοιες και αξίες άρρηκτα συνυφασμένες με το ελληνικό έθνος, διαστρεβλώνονται επιδέξια, αμαυρώνονται, απαξιώνονται και τίθενται υπό διωγμό. Και αυτό, σε μια εποχή που η χώρα είναι αντιμέτωπη με μια πολύπλευρη πολιτικό-στρατιωτική κρίση, που εξελίσσεται μέσα σε ένα περιβάλλον διεθνών ανακατατάξεων, τεράστιας στρατηγικής και γεωπολιτικής σημασίας.
Η κατάσταση στα Βαλκάνια είναι, όπως πάντα, ρευστή και ασταθής. Ο εθνικισμός, ο αλυτρωτισμός και τα οράματα δημιουργίας μεγάλων πατρίδων, εξακολουθούν να επικρατούν στην περιοχή και ειδικότερα, στα λιγότερο ανεπτυγμένα έθνη της, συνδυασμένα με αναβαθμισμένη επιθετικότητα και αναθεωρητισμό. Η διεθνής πολιτική συγκυρία είναι ήδη δυσχερής και γίνεται καθημερινά δυσκολότερη. Δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της ιστορικής μας ευθύνης απέναντι στο Έθνος, χωρίς ο πατριωτισμός να είναι το βασικό χαρακτηριστικό των ενεργειών μας.
Εξετάζοντας τα αποτελέσματα της πολιτικής μας έναντι της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονία, θεωρώ ότι μόνο απογοήτευση και οργή μπορεί να μας κατακλύζουν. Κι αυτό, γιατί προσπαθήσαμε να αντικαταστήσουμε τον καθαρό, άδολο πατριωτισμό των θέσεων που λάμβαναν παλαιότερα οι ελληνικές Κυβερνήσεις, με μηχανιστικές, διεθνιστικές αντιλήψεις, ιδεοληψίες και πολιτικές. Προσωπικά, θεωρώ τη Συμφωνία των Πρεσπών μια αναίτια ήττα, την οποία υπεστήκαμε, χωρίς καν να πολεμήσουμε. Σε μια μάχη, από την οποία δεν είχαμε τίποτα να κερδίσουμε και την οποία κανένας δεν μας πίεσε να δώσουμε.
Δυστυχώς, παρόλες τις δηλώσεις των εγχώριων πολιτικών ακροβατών, η διαδικασία επικύρωσης της Συμφωνίας προχωράει κανονικά από την άλλη πλευρά και παράγει μη αναστρέψιμα αποτελέσματα, που έχουν σχέση με την ιστορία μας και την ταυτότητά μας. Θεωρώ ότι είμαστε ιδανικοί αυτόχειρες, καταφέρνοντας να απεμπολήσουμε κάθε δικαίωμά μας, να αδρανοποιήσουμε κάθε πλεονέκτημά μας και να παρουσιάσουμε μια άνευ όρων παράδοση ως υπερήφανη διαπραγμάτευση για την επίλυση ενός προβλήματος που ήταν κατά βάση πρόβλημα των άλλων. Η ίδια η ελληνική Κυβέρνηση ήταν εκείνη που απεμπόλησε την ιστορία μας, διότι δεν πίστευε σε αυτήν. Διότι ξεκάθαρα την χαρακτηρίζει έλλειψη πατριωτισμού. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής τα βλέπουμε καθημερινά μέσω των δηλώσεων του πρωθυπουργού των Σκοπίων.
Η Αλβανία διάκειται απροκάλυπτα πλέον δυσμενώς απέναντί μας. Θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι η χώρα αυτή αντιλαμβάνεται μόνο την πολιτική ισχύος. Και τη δεδομένη στιγμή, μετά και τη συμφωνία των Πρεσπών, μας εκτιμά ως αδύναμους και ενδοτικούς. Θεωρώ ότι η πολιτική μας απέναντι στη χώρα αυτή πρέπει με γνώμονα τον πατριωτισμό, να αναθεωρηθεί σύντομα εκ βάθρων. Τα σφάλματα και ο ενδοτισμός των Πρεσπών δεν επιτρέπεται να επαναληφθούν.
Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, εφαρμόζει μια σαφώς επιθετική και αναθεωρητική πολιτική τόσο στο Αιγαίο και στην Κύπρο, όσο και στο πρόσφατο ενεργειακό στοίχημα της νοτιοανατολικής Μεσογείου, προκαλώντας ή συντηρώντας συχνά κρίσεις περιορισμένης έκτασης που θα μπορούσαν όμως να έχουν σημαντικά πολιτικά και ψυχολογικά αποτελέσματα όπως τα Ίμια το 1996.
Και εδώ η βάση της πολιτικής αντιμετώπισης της τουρκικής προκλητικότητας θα πρέπει να είναι ο πατριωτισμός. Ο απολύτως υπεύθυνος πατριωτισμός που θα παράγει θετικά αποτελέσματα για την Ελλάδα. Και όχι ένας άκρατος λαϊκισμός που θέτει σε κίνδυνο τα εθνικά μας συμφέροντα για ιδιοτελείς σκοπούς.
Κυρίες και κύριοι, γίνεται νομίζω σαφές ότι η Ελλάδα οφείλει να κινηθεί δυναμικά, με αυτοπεποίθηση και εξωστρέφεια, προκειμένου να προασπίσει τα συμφέροντά της. Η περιοχή μας είναι σε αναζήτηση νέου σημείου ισορροπίας. Η αστάθεια στα βόρεια σύνορα, αλλά και στα νοτιοανατολικά της χώρας μας παράγει αποτελέσματα τα οποία, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, επηρεάζουν το παρόν μας. Κυρίως όμως σχηματοποιούν το μέλλον μας.
Χρειάζονται ισχυρές συμμαχίες και ισχυρή διεθνής παρουσία. Η Ελλάδα οφείλει να είναι παρούσα στα φόρα όπου συζητούνται οι εξελίξεις και λαμβάνονται οι αποφάσεις οι οποίες μας αφορούν. Παρούσα με επιχειρήματα, με θέσεις, με λόγο, πάντοτε με γνώμονα ένα υπεύθυνο πατριωτισμό.
Δεν αρκεί η διεθνής παρουσία όμως. Απαιτούνται και ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις. Στο χώρο αυτό, ο πατριωτισμός είναι δεδομένος. Η υποστήριξη των εθνικών συμφερόντων απαιτεί την ύπαρξη ισχυρών και αξιόπιστων Ενόπλων Δυνάμεων, ικανών να υποστηρίξουν το σύνολο των επιλογών της πολιτικής ηγεσίας. Παρά τις αλλεπάλληλες δραματικές μειώσεις στους αμυντικούς προϋπολογισμούς οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, αντλώντας την δύναμη τους από τον πατριωτισμό, παρέμειναν όρθιες και κράτησαν όρθια την Ελλάδα. Και για αυτό αξίζουν συγχαρητηρίων και τιμώνται από τον ελληνικό λαό. Για να συνεχίσουν, όμως, να εκτελούν αποτελεσματικά την αποστολή τους απαιτείται θεσμική και οργανωτική αναδιοργάνωση, αναβάθμιση των δυνατοτήτων τους και το κυριότερο, άμεση αναπλήρωση των ελλείψεων τους σε προσωπικό. Ο αδιαπραγμάτευτος πατριωτισμός των Ενόπλων Δυνάμεων πρέπει να υποστηριχθεί με τις κατάλληλες αμυντικές δυνατότητες.
Η Ελλάδα έχει κάθε δυνατότητα να εκμεταλλευθεί την τρέχουσα συγκυρία, να αδράξει την ευκαιρία και να διεκδικήσει με επιτυχία ένα καθοριστικό και εποικοδομητικό ρόλο στην περιοχή μας. Διότι έχει τεράστιο αναξιοποίητο δυναμικό. Έχει προοπτική, διότι παρ’ όλες τις κρίσεις έχει ακόμα κάποια σταθερά θεμέλια αρχών και αξιών στα οποία στηρίζεται. Διότι έχει δυνάμεις σε εφεδρεία, οι οποίες όμως πρέπει να συνεγερθούν, να ευαισθητοποιηθούν και να κινητοποιηθούν. Για το σκοπό αυτό απαιτείται ένα δυνατό εθνικό σύνθημα με το οποίο θα ταυτιστούν και υπό το οποίο θα συγκεντρωθούν όσοι πιστεύουν ότι η Ελλάδα έχει μέλλον.
Το εναρκτήριο αυτό σύνθημα είναι ο πατριωτισμός. Είναι αυτός που διέκρινα εγώ προσωπικά στο βλέμμα των νέων μας που υπηρετούν τη θητεία τους στην πρώτη γραμμή. Επαγγελματιών και κληρωτών. Στο βλέμμα των χειριστών των αεροσκαφών και των πληρωμάτων του στόλου, που επιβεβαιώνουν την ελληνική κυριαρχία καθημερινά σε θάλασσα και σε αέρα. Στο βλέμμα των εφέδρων και των Εθνοφυλάκων, αξιωματικών και οπλιτών, όχι όμως μόνο σε αυτούς. Είναι πατριωτισμός η στάση ταλαντούχων επιστημόνων, επιχειρηματιών ή επαγγελματιών, αγροτών ή και απλών συμπολιτών μας οι οποίοι επέλεξαν να μείνουν ή να επιστρέψουν στην Πατρίδα και να προσφέρουν εδώ. Αλλά και στη στάση διαπρεπών Ελλήνων του εξωτερικού, επιφανών και μη, επιστημόνων ή και εργατικού δυναμικού οι οποίοι περήφανοι δηλώνουν Έλληνες, διακρίνονται σε ότι ασχοληθούν και διαλύουν τα υποτιμητικά σχόλια που μας φόρτωσε η κρίση.
Σε αυτό τον τόσο παλιό και τόσο γνώριμο στους Έλληνες πατριωτισμό αναφέρομαι τον οποίον κάποιοι λοιδόρησαν και έθεσαν υπό διωγμό με τα γνωστά αποτελέσματα. Αυτόν τον πατριωτισμό πρέπει να ξανά φέρουμε στην επιφάνεια.
Η Ελλάδα, κυρίες και κύριοι, πάντα σηκώνεται όταν είναι πεσμένη. Και τώρα είναι πεσμένη. Και πρέπει να ξανά σηκωθεί άμεσα. Ο κόσμος τη χρειάζεται. Η Ευρώπη τη χρειάζεται. Οι Έλληνες το χρειάζονται αυτό. Και το απαιτούν.
Η επιστροφή της Ελλάδος στη θέση που της αναλογεί στην κεντρική ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική σκηνή δεν είναι δυνατόν να γίνει εύκολα. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς πρώτα από όλα με τον εαυτό μας. Μόνο ένας δρόμος υπάρχει, ο δύσκολος δρόμος της προσπάθειας, της εργασίας, της εφευρετικότητας, της πρωτοβουλίας, της επιμονής και της υπομονής. Και όλα αυτά στηριγμένα στον αδιαπραγμάτευτο πατριωτισμό μας. Θεωρώ ότι είμαστε υποχρεωμένοι απέναντι στο Έθνος, την ιστορία, την κληρονομιά μας και το πεπρωμένο μας να κάνουμε μια καινούργια αρχή.
Ο υπεύθυνος πατριωτισμός θα παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό. Για μια ισχυρότερη Ελλάδα: την Ελλάδα που μας αξίζει. Κυρίες και κύριοι, θεωρώ ότι θα πρέπει να αρχίσουμε αμέσως τώρα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
