Νοέμβριος του 1972. 18χρονο επαρχιωτόπουλο, βρέθηκα για πρώτη φορά στην Αθήνα, πρωτοετής φοιτητής στην Ανωτάτη Εμπορική (ΑΣΟΕΕ). Έμενα στην περιοχή των Αμπελοκήπων και καθημερινό μου δρομολόγιο, ήταν Αμπελόκηποι – Πατήσια, με το τρόλεϊ Νο 3.
Αρχές του 1973. Μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, οι φοιτητές στις πανεπιστημιακές σχολές της Αθήνας, ήσαν σε αναταραχή. Αντιδρούσαν στον αντιδημοκρατικό τρόπο εκλογής των διοικητικών συμβουλίων στους φοιτητικούς συλλόγους και σχεδίαζαν αποχή και καταλήψεις.
5 Φεβρουαρίου 1973. Πρώτοι οι φοιτητές του Πολυτεχνείου, αποφάσισαν γενική αποχή από τα μαθήματα.
10 Φεβρουαρίου 1973. Στην εφημερίδα της κυβερνήσεως, δημοσιεύτηκε το Νομοθετικό Διάταγμα 1347 με το οποίο τροποποιείτο το 720/1970 «Περί Στρατολογίας». Με αυτό, η Πολιτεία μπορούσε – και το έπραξε για δεκάδες φοιτητές– ονομαστικά να ανακαλεί χορηγηθείσα αναβολή στράτευσης σε φοιτητές που απείχαν από τις παραδόσεις, τις εξετάσεις ή τις ασκήσεις αλλά και σε αυτούς που θα προέτρεπαν σε τέτοια αποχή.
Το Διάταγμα αυτό, αποτέλεσε και τη θρυαλλίδα της φοιτητικής εξέγερσης του 1973. Ο δρόμος για το ’’Πολυτεχνείο’’ είχε ανοίξει…
Μεσημέρι, 21 Φεβρουαρίου 1973. Ανεβαίνοντας με το τρόλεϊ την Ακαδημίας, φαίνονταν τα αναρτημένα πανό στην ταράτσα του κτιρίου της Νομικής που έγραφαν ‘’ελευθερία στους φοιτητές’’. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, για το νέο Διάταγμα ‘Περί Στρατολογίας’, είχαν αποφασίσει απόχη από τα μαθήματα και κατάληψη της Σχόλης. Η ίδια εικόνα ήταν και την επόμενη μέρα.
Πρωινό, 20 Μαρτίου 1973. Οι φοιτητές προχώρησαν σε δεύτερη κατάληψη της Νομικής. Όμως, αυτή τη φορά, με άδεια της πρυτανείας εισέβαλε στη Σχολή η αστυνομία και αφού ξυλοκόπησε, συνέλαβε αρκετούς φοιτητές και η κατάληψη έληξε.
Νοέμβριος του 1973. Νέα Ακαδημαϊκή χρονιά. Δευτεροετής φοιτητής τώρα.
Μεσημέρι, Τετάρτης 14 Νοεμβρίου 1973. Στην Πατησίων, με δυσκολία το τρόλεϊ κατάφερε να περάσει από τη στάση ‘’Πολυτεχνείο’’ και να φτάσει στην επόμενη που ήταν και η ΑΣΟΕΕ και πήγαινα για μάθημα. Φοιτητές του Πολυτεχνείου είχαν αποφασίσει κατάληψη και αποχή από τα μαθήματα διαδηλώνοντας εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος, κλείνοντας σιγά – σιγά την Πατησιών.
Πρωινό, Πέμπτης 15 Νοεμβρίου 1973. Η Πατησίων ήταν κλειστή για αυτοκίνητα και τρόλεϊ. Κοσμοσυρροή από φοιτητές, μαθητές, εργάτες, μέσα κι έξω από αυτό. Όλοι έσφιγγαν τις γροθιές του και φώναζαν για ‘’ψωμί, παιδεία, ελευθερία’’. Το ίδιο σύνθημα αποτυπωμένο και στα πανό. Δίπλα άλλα, καταφέρονταν στην ξενόφερτη εισβολή της δικτατορίας στη ζυμωμένη με τη λευτεριά πατρίδα μας. ‘’Έξω οι βάσεις’’ ,‘’Έξω αι ΗΠΑ’’‘, ‘’Έξω το ΝΑΤΟ’’, ’’Κάτω η χούντα’’. Τα ίδια συνθήματα τα έγραφαν στα διερχόμενα αυτοκίνητα. Οι ελληνικές σημαίες αναρτημένες σε επίκαιρα σημεία. Οι φοιτητές, και όχι μόνο, ως άλλοι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», οχυρώθηκαν στο κτίριο της Σχολής και ξεκίνησαν τη λειτουργία του ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου. Το, ιστορικό πλέον, μήνυμά τους ήταν: «Εδώ Πολυτεχνείο! Λαέ της Ελλάδας το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα μας, του αγώνα σας, του κοινού αγώνα μας ενάντια στη δικτατορία και για την Δημοκρατία». Τα τραγούδια με μουσική του Μίκη από τα μεγάφωνα έδιναν έναν ιδιαίτερο παλμό.
Πεζός, έφτασα στην ΑΣΟΕΕ. Η εξώπορτα κλειδωμένη με χοντρές αλυσίδες. Η Σχολή είχε κλείσει προληπτικά για το φόβο της κατάληψης. Επιστροφή στο χώρο του Πολυτεχνείου. Άλλωστε, όλοι οι δρόμοι της Αθήνας οδηγούσαν εκεί.
Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 1973. Στο Πολυτεχνείο, οι εκατοντάδες αρχικά συγκεντρωμένοι είχαν ήδη γίνει χιλιάδες. Είχαν δημιουργηθεί οι κατάλληλες συνθήκες εξέγερσης. Μιας ασυνθηκολόγητης εξέγερσης. Όλος ο λαός μαζί μια γροθιά.
Στις 3 π.μ. του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου 1973, και ενώ οι διαπραγματεύσεις για ασφαλή αποχώρηση των φοιτητών ήσαν σε εξέλιξη, αποφασίστηκε η επέμβαση του στρατού. Ένα από τα τρία άρματα που είχαν παραταχθεί έξω από τη Σχολή, γκρέμισε την κεντρική πύλη. Ο σταθμός του Πολυτεχνείου έκανε εκκλήσεις στους στρατιώτες να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους. Ο εκφωνητής απήγγειλε τον Ελληνικό Εθνικό Ύμνο. Η μετάδοση συνεχίστηκε ακόμα και μετά την είσοδο του άρματος στον χώρο της σχολής. Οι φοιτητές που είχαν παραμείνει στο Πολυτεχνείο, μαζεύτηκαν στο κεντρικό προαύλιο, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.
…Ήταν σαν χθες. Γύρισαν όλα στη μνήμη μου τούτο το Νοέμβρη. Ζωντάνεψαν πάλι τη νεανική δροσιά εκείνης της ασυνθηκολόγητης εξέγερσης. Όμως, το σήμερα συγκρατεί τα συναισθήματα. Μεταστρέφει τις υπερήφανες και ενθουσιαστικές σκέψεις.
Τότε, οι φοιτητές γίναμε οι μπροστάρηδες. Γίναμε τα ινδάλματα για τα επόμενα χρόνια. Γίναμε η γενιά του Πολυτεχνείου…
Σήμερα – 42 χρόνια μετά –γυρίζω μια στον ’Αγώνα του Πολυτεχνείου’ και μια στην ’Ελληνική πραγματικότητα του 2015 ! ! ! ’ .
Γυρίζω τη μνήμη σε πρόσωπα και καταστάσεις και βγάζω τα προσωπικά μου συμπεράσματα :
- Από αυτή τη γενιά, ορισμένοι, με τη μεταπολίτευση, εξαργύρωσαν ευτελέστατα στην τράπεζα της πολιτικής, τα εύσημα της επανάστασής τους.
- Άλλοι, με βιτρίνα εκείνα τα γεγονότα, κατάφεραν να αστικοποιηθούν στην ξενόφερτη και υλιστικοδυτικότροπη πραγματικότητα της νέας εποχής.
- Οι περισσότεροι, έμειναν στην αφάνεια.
- Όσοι καπηλεύτηκαν τη ‘γενιά του Πολυτεχνείου’ και την ασίγαστη δίψα της για ψωμί-παιδεία-ελευθερία, στην ουσία έστρωσαν το χαλί για τη σημερινή ξενόφερτη επιβολή.
Αλεξανδρούπολη Νοέμβριος 2015
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
