Θρησκείες υπήρχαν από τα πολύ παλιά χρόνια και ήταν διαφορετικές από χώρα σε χώρα. Οι λαοί, στα πρώτα χρόνια της πνευματικής τους ανάπτυξης, θεοποίησαν τους φυσικούς νόμους και τα φυσικά φαινόμενα. Κι αυτό, γιατί οι περιορισμένες γνώσεις τους δεν τους επέτρεπαν να ερμηνεύσουν τα φαινόμενα της φύσης, όπως τις θύελλες, τους κεραυνούς, τις πλημμύρες και τ’ αντίκριζαν με δέος, ανήμποροι να προφυλαχτούν ή να τα αντιμετωπίσουν.

Σταθμός στη θρησκευτική ιστορία της Θράκης είναι η εξάπλωση του Χριστιανισμού και η ίδρυση της Κωνσταντινούπολης το 330 μ.Χ.

Οι Θράκες έγιναν Χριστιανοί, όταν δέχτηκαν το Χριστιανισμό από τον Απόστολο Ανδρέα, όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες, λατρεύοντας τους ίδιους Αγίους με αποτέλεσμα, Χριστιανισμός και Ελληνισμός για τους Θράκες να είναι τρόπος ζωής και σκέψης.

Τούτο ασφαλώς επηρέασε τον χαρακτηριστικότερο Θρακιώτη ποιητή και συγγραφέα, τον Γεώργιο Βιζυηνό για να τραγουδήσει στο ποίημα του “Θρακών άσμα”.

“Από τη Θράκη βρε παιδιά

από την Πιερία

εβγήκεν η θρησκεία”

και

“Από την Θράκη βρε παιδιά

απ’ τον Ορφέα εγίνη η πρώτη ψαλτωσύνη”

Παράξενο πράγμα φαίνεται στη σημερινή γενιά το να καταγίνεται κάποιος με τη θρησκεία και με τους Αγίους. Αυτά είναι προλήψεις για μια μερίδα των σημερινών ανθρώπων που είναι ζαλισμένοι από την καθημερινότητα και την επιστήμη.

Ωστόσο, στην Ευρώπη, που στάθηκε η μάνα της επιστήμης και το σχολείο της αθεΐας, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι από την τάξη των σπουδασμένων, που γυρεύουν να βρουν κάτι αλλιώτικο από την ανθρώπινη γνώση, και ψάχνοντας, φτάνουν στη θρησκεία. H ταραχή, η αβεβαιότητα και η αγωνία βασανίζουν τους σημερινούς ανθρώπους και δεν τους αφήνουν να ησυχάσουν, γιατί, κατά τον Σολομώντα “ο προστιθείς γνώσιν προστίθησιν άλγημα”, δηλ. “όποιος πληθαίνει τη γνώση του πληθαίνει τον πόνο του”.

Πολλοί, λοιπόν, απ’ αυτούς τους θαλασσοδαρμένους που τους βασανίζει η πνευματική ανεμοζάλη και δεν αφήνει το πνεύμα τους και την καρδιά τους να γαληνέψουν, ύστερα από πολλά περιπλανέματα, σαν τον Οδυσσέα, βρίσκουν το λιμάνι της θρησκείας και μπαίνουν μέσα για να συνέλθουν και να αναπαυτούν. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία για μας τους Έλληνες, είναι τούτο: Πως οι πνευματικά καραβοτσακισμένοι καταφεύγουν οι περισσότεροι στην Ορθοδοξία, και νοιώθουν μεγάλη χαρά κι’ ανακούφιση σαν την ανακαλύψουν. Γιατί η Ορθοδοξία είναι η αληθινή θρησκεία του Χριστού, η απαραμόρφωτη, και για τούτο έχει μέσα της την ειρήνη, κι’ όλα της είναι γαληνεμένα κ’ ειρηνικά, κι’ αυτή την ειρήνη τη μεταδίδει και σε όσους πάνε κάτω από τις φτερούγες της. H Ορθοδοξία έχει το Άγιο Πνεύμα, που λέγεται Παράκλητος, δηλαδή Παρηγορητής.

Σύμφωνα με το συναξάρι της Αγίας μας Εκκλησίας οι Άγιοι της Θράκης μας ανέρχονται στους 84. και μεταξύ των συγχρόνων Αγίων ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΣΤΟΡΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΓΝΩΜΗΣ αλλά όπως σε όλη την Ελλάδα έτσι και στη Θράκη μεταξύ των μεγάλων εορτών της ορθοδοξίας, προεξάρχουσα θέση έχει η εορτή Της .Μεγαλόχαρης.

Σεβαστό εκκλησίασμα, όλοι μας γνωρίζουμε ότι στις 15 Αυγούστου τιμούμε την Παναγιά μας και στο νου έρχεται Η Μεγαλόχαρη της Τήνου , Η Παναγιά της Σουμελά, Η Παναγία της Πάρου Η Παναγία η πορτοκαλού στο Αργος και τόσες άλλες, Ενώ στις 23 Αυγούστου εορτάζουμε τα Εννιάμερα Της Παναγίας μας, στις 8 Σεπτεμβρίου το Γενέθλιο Της Θεοτόκου ενώ στις 21 Νοεμβρίου τα Εισόδια Της Θεοτόκου που στη Θράκη της προσδίδουν το προσωνύμιο «Παναγία η Μεσοσπορίτισα ή « Παναγία η Πολυσπορίτισσα»

Πόσοι όμως γνωρίζουμε για τη δική μας Παναγία την Παναγία Κοσμοσώτηρα, την προστάτιδα των απανταχού Θρακών ? που συνεορτάζει και τιμάται με τις υπόλοιπες Παναγίες.?

Σε ένα λοφίσκο της πάλαι ποτέ βυζαντινής κωμοπόλεως Βήρας, σήμερα. Φέρες, βρίσκεται ο βυζαντινός Ναός του 12ου αιώνος που είναι αφιερωμένος στη δική μας Παναγία, στην Παναγία την Κοσμοσώτηρα. Η πανήγυρης του Ναού τελείται κάθε χρόνο πανδήμως στις 15 Αυγούστου και έχει καθιερωθεί ως το Παγκόσμιο Προσκύνημα των Θρακών.

Η ιστορία της Μονής της Παναγίας της Κοσμοσώτηρα, της βυζαντινής κωμοπόλεως Βήρας, οπότε και της σημερινής πόλεως των Φερών, αρχίζει όταν το έκτο παιδί και τριτότοκος γιός του αυτοκράτορα Αλεξίου Α’ του Κομνηνού και της Ειρήνης Δούκαινας, ο πορφυρογέννητος Ισαάκιος Κομνηνός, σε ηλικία 59 ετών, ήρθε “περί τα χείλη του ποταμού” Έβρου ,τον οποίο μετονόμασε Μαρίτσα και με εμπειρία κτήτορος αφού σε νεότερη ηλικία είχε ανακαινίσει ριζικά τη μονή της Χώρας και τον ιερό Ναό του Αγίου Στεφάνου του Αυρηλιανού στην Κωνσταντινούπολη, και σε τόπο έρημο “ανθρώπων και οικημάτων” καθίδρυσε “το της Κοσμοσωτήρας και Θεομήτορος φροντιστήριο, ανδρών μοναζόντων” που περιελάμβανε το κεντρικό καθολικό με περιμετρικές πτέρυγες κελιών περίπου 40 για τους μοναχούς. Ο Ναός είναι ένα κτίσμα μεσαίου μεγέθους, με αναλογίες που στην αρχαιότητα συμβόλιζαν ένα ιδανικό σχήμα και κατ’ επέκτασιν την αρμονία του κόσμου.

Ήταν το έτος 6.660 από κτίσεως κόσμου κατά την 15η Ινδικτιώνα, δηλαδή από 1ης Σεπτεμβρίου 1151 μέχρι 31ης Αυγούστου 1152 μετά Χριστόν.

Οι αγιογράφοι που φτάνουν από την Βασιλεύουσα, στη Βήρα, με την εντολή του Σεβαστοκράτορα Ισαακίου Κομνηνού του Αλεξίου, ιδρυτού της ιεράς Μονής της Θεοτόκου της Κοσμοσώτηρας αποτυπώνουν τη θεία ζωή της Παναγίας και του Χριστού με την αριστουργηματική τεχνοτροπία της Κωνσταντινουπολίτικης Σχολής. Με πολλή θαυμαστή τέχνη έχουν εικονισθεί ο υπεράγαθος Χριστός και η Θεομήτωρ και Κοσμοσώτηρα, έχουν δε απεικονισθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνονται ότι είναι εικόνες ζωντανές και λίγο λείπει να μιλήσουν γλυκά σ’ αυτούς που τις κοιτάζουν…”.

Άλλωστε δεν είναι δυνατόν να δούμε χριστιανικό ναό χωρίς την εικόνα της Δεσποίνης μας Θεοτόκου να μας υποδέχεται και να μας εισάγει στο Μυστήριον της σωτηρίας μας. Δεν είναι δυνατόν να προσευχηθούμε, δεν είναι δυνατόν να σκεφθούμε την Εκκλησία, χωρίς να αναφερθούμε σ’ Εκείνην που η χάρις του Θεού και η δική της τελεία συνεργεία στο θέλημά Του, την κατέστησε Παναγία Μητέρα του Θεού και Μητέρα της Εκκλησίας”.

Στο τυπικό της μονής, δηλαδή τον κανονισμό λειτουργίας της μονής, που συνέταξε ο ίδιος ο Ισαάκιος Κομνηνός και που βρέθηκε από τον Θρακιώτη καθηγητή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης που διδάσκει Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία” με διεθνή ακτινοβολία και προβολή κ. Γεώργιο Παπάζογλου στα χέρια ενός ορθόδοξου ιερέα στην Κεφαλονιά ,αναφέρεται και στον τρόπο εορτασμού της Θεομήτορος.

« Την εσπέραν εκείνην και την μετά ταύτην ημέραν ο ναός θα πρέπει να είναι καθαρός και φωταγωγημένος όπως οι ιερομόναχοι, οι ιερείς και οι διάκονοι, να χτυπούνε τα σήμαντρα και πρώτον το ξύλινον και να ακούγονται όλες οι υμνωδίες. Τέσσερες λαμπάδες αναμμένες περί του ναού και ο οκτάφωτος μεσαίος πολυέλεος αναμμένος κι αυτός όπως κι όλες οι ασημένιες κανδήλες μπροστά στα εικονίσματα των Αγίων, επισημαίνοντας ότι η εορτή της Θείας Κοίμησης Της Θεοτόκου μας είναι εορτή των εορτών και πανήγυρης των πανηγύρεων.

Σήμερα ο ιερός Ναός της Παναγίας Κοσμοσώτηρας στις Φέρρες είναι προσκυνηματικός και επισκέψιμος στον κάθε επισκέπτη. Πρόσφατα ανακαλύφθηκε μέσα στο ιερό καταπακτή που υπόγεια οδηγεί έξω απο το κάστρο.

Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, διακεκριμένη Ελληνίδα Βυζαντινολόγος και Πρύτανις του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, γράφει:«… η ύπαρξη στο νοτιοανατολικό εξωτερικό τείχος του ναού, ενός κεραμικού αναγλύφου που παριστά τον μονοκέφαλο αετό, σύμβολο της αυτοκρατορίας και των αυτοκρατόρων μέχρι το 1261, μαρτυρεί ότι στη μονή της Κοσμοσώτηρας ενταφιάστηκε πράγματι μέλος της βασιλικής οικογένειας και αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι έχουμε εδώ μαυσωλείο της οικογενείας των Κομνηνών».

aetos

Η Παναγία είναι το πρόσωπο εκείνο που αποδέχονται όλοι, ακόμη και αυτοί που την υβρίζουν, λόγω της μεγάλης θυσίας που έκανε για την σωτηρία του κόσμου, αλλά και λόγω της συμπαράστασης που βρίσκουν στο πρόσωπό της οι πιστοί που σε πολλές περιπτώσεις αποζητούν το θαύμα της.

Η Παναγία είναι το πνευματικό στόλισμα της ορθοδοξίας. Για μας τους Έλληνες είναι η πονεμένη μητέρα, η παρηγορήτρια και η προστάτρια που μας παραστέκεται σε κάθε περίσταση.

“Η Παναγία μας, είναι η γλυκειά μάνα του λαού μας, η απαντοχή του, η ελπίδα του, η παρηγοριά του, και το στήριγμα του, στις δύσκολες στιγμές του. Όπως βοήθησε το Γένος στο διάβα των αιώνων για να σταθεί στα πόδια του, έτσι μας αγκαλιάζει και σήμερα στις δύσκολες ώρες που περνάμε”,

Αμέτρητες είναι οι υμνωδίες της Παναγίας, μα αμέτρητα είναι και τα σεμνόχρωμα εικονίσματά της, που καταστολίζουν τις εκκλησιές μας,

Τα τροπάρια που ψέλνουνε σ’ αυτή τη γιορτή είναι από τα πιο εξαίσια. Το δοξαστικό του Εσπερινού είναι το μοναδικό τροπάρι που ψέλνεται με τους οχτώ ήχους, κάθε φράση κι άλλος ήχος. Αρχίζει από τον πρώτον ήχον και τελειώνει πάλι στον πρώτον.

Παναγία μας Μητέρα Του Χριστού μας, Υπεραγία Θεοτόκε, Πλατυτέρα των Ουρανών, Υπερευλογημένη, Ελέους πηγή, Σε υμνούμε, Σε δοξολογούμε, Σε προσκυνούμε φύλαξε μας υπό την σκέπη σου και μεσίτευσε υπέρ ημών.

Χρόνια πολλά σε όσους και όσες εορτάζουν

 

Ελευθέριος Θ. Χατζόπουλος

Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Σωματείων (ΠΟΘΣ)

Σέρρες 12/08/2014

Προηγούμενο άρθρο45 κρούσματα κορονοϊού στον Έβρο
Επόμενο άρθροΜε λαμπρότητα εορτάστηκε η Κοίμηση της Θεοτόκου στον Απαλό