Η τουρκική εισβολή στην Τουρκία ανέδειξε για άλλη μια φορά την αδυναμία της Ευρώπης να παρέμβει αποφασιστικά στις εξελίξεις που επηρεάζουν μια ευρύτερη περιοχή συμφερόντων της. Διαπραγματεύονται τρίτες δυνάμεις ερήμην της ενώ η ίδια περιορίζει κάθε φορά  την παρέμβασή της στην ανακοίνωση αποφάσεων. Ούτε καν κυρώσεις με ισχυρό αντίκτυπο μπορεί να επιβάλλει, όπως π.χ. στην Τουρκία για την εισβολή της στη Συρία και τη δραστηριότητά της στην Ανατολική Μεσόγειο, λόγω των ανταγωνιστικών συμφερόντων των ισχυρών κρατών μελών της. Όμως, όταν η συριακή κρίση αποτελεί την πηγή ενός εκ των σοβαροτέρων προβλημάτων της, του προσφυγικού, είναι δυνατό η ΕΕ να συμβιβάζεται με την περιθωριοποίησή της;

Έτσι για άλλη μια φορά είναι ολοφάνερο ότι η εμβάθυνση της ΕΕ αποτελεί τη μοναδική οδό ώστε να ανακοπεί η απαξίωσή της και να συμμετέχει ενεργά στα δρώμενα παγκοσμίως. Γιατί δεν συντελείται λοιπόν το αυτονόητο; Είναι χαρακτηριστικά όσα συνέβησαν στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ με αφορμή την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία. Η Γερμανία, που το 1991 είχε την πρωτοβουλία για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, προσπαθεί από το 2014 με την ονομαζόμενη “Διαδικασία του Βερολίνου” να εντάξει στην ΕΕ τα κρατίδια που προέκυψαν από τη διάλυση της και λειτουργούν ήδη ως προτεκτοράτα της, όπως αποδείχθηκε στο προσφυγικό με την κατασκευή φραχτών, για να διευρύνει περαιτέρω την επιρροή της στην ΕΕ. Αν συντελεστεί αυτό, τότε το Βερολίνο θα ηγείται μιας ‘Γερμανικής αυτοκρατορίας” στα όρια της ΕΕ που θα περιλαμβάνει πέραν των Δυτικών Βαλκανίων, τα κράτη της Βαλτικής και της Ανατολικής Ευρώπης περιθωριοποιώντας τους ανταγωνιστές της, ιδιαίτερα τη Γαλλία. Αντίθετα, η Γαλλία αντιδρά στην περαιτέρω ανατροπή των συσχετισμών σε βάρος της εντός της ΕΕ, γιαυτό προέβαλε βέτο στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τις δύο χώρες. Οι ενστάσεις της Γαλλίας (αλλά και της Ολλανδίας και της Δανίας) εδράζονται σε ισχυρά επιχειρήματα: Είναι τα προαπαιτούμενα που δεν πληρούνται, αλλά πώς μπορούν να τα πληρούν κράτη που απετέλεσαν φυτώρια μαχητών της ISIS, όπως βέβαια και η Βοσνία και το Κόσσοβο, το οποίο πέραν των άλλων κυβερνάται από πολιτικούς που κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου (Θάτσι, Χαραντινάι); Είναι και υπαρξιακά ζητήματα που έθεσε ο πρόεδρος Μακρόν και αφορούν τη δυνατότητα νέας διεύρυνσης. Υπάρχει ο απαιτούμενος χώρος για νέα κράτη μέλη στην ΕΕ; Ο πρόεδρος Μακρόν κατά την πρώτη ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις αρχές του 2018, τάχθηκε σαφώς κατά της ένταξης των κρατιδίων των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε., λίγες ώρες μάλιστα αφότου η Κομισιόν είχε προτείνει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία και ενώ διεξήγαγε ήδη ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. «Θα υποστηρίξω τη διεύρυνση μόνο αφότου υπάρξει εμβάθυνση και μεταρρύθμιση της Ευρώπης» είχε πει και για να ενισχύσει την άποψή του πρόσθεσε: «…δεν θέλω μια Ευρώπη που, ενώ λειτουργεί με δυσκολία με 28 και αύριο με 27μέλη, αποφασίζει παρ’ όλα αυτά να καλπάσει με 30 ή με 32 μέλη κρατώντας τους ίδιους κανόνες».

Βέβαια το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ  συναίνεσαν να ορισθεί ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία οριοθετεί χρονικά την επιτυχία των μελλοντικών αντιδράσεών της Γαλλίας στη νέα διεύρυνση. Γιαυτό ο Μακρόν εξ αρχής με την εκλογή του ως προέδρου το 2017 είχε ζητήσει τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και τη δημιουργία κοινοβουλίου των κρατών μελών της στο όνομα της “σύγκλισης” και της “αλληλεγγύης”, που απορρίφθηκε από τη Γερμανία. Διότι η Άγκελα Μέρκελ δεν επιθυμεί να διαμοιράσει μέρος της γερμανικής ισχύος στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν προσπαθεί, προωθώντας τη σύγκλιση να αφαιρέσει τμήμα της ευρωπαϊκής ισχύος από το Βερολίνο.

Όμως ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε Γαλλία και Γερμανία έχει ενταθεί αφού το Βερολίνο εποφθαλμιά και το τελευταίο οχυρό της γαλλικής επιρροής που της απόμεινε μετά το 1945: Τη θέση του μονίμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.  Τον Ιούνιο του 2018 η καγκελάριος πρότεινε τη διάθεση του γαλλικού βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας σε δέκα ευρωπαϊκά κράτη «εναλλάξ» και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ενώ έξη μήνες μετά ο αντικαγκελάριος Oλαφ Σολτζ, επανήλθε προτείνοντας τη μετατροπή της μόνιμης έδρας της Γαλλίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σε έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με υποβολέα προφανώς το Βερολίνο.

Είναι ολοφάνερο ότι η βαθμιαία αποδυνάμωση της επιρροής της Γαλλίας στην ΕΕ θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε ρήξη με τη Γερμανία. Γιαυτό, η πιθανότερη προοπτική που διαγράφεται μακροπρόθεσμα για την ΕΕ, όσο οι συσχετισμοί θα επιδεινώνονται σε βάρος της Γαλλίας, δεν είναι η εμβάθυνση και  η ενοποίηση αλλά η διάσπασή της στην Γερμανική Ευρωπαϊκή Αυτοκρατορία με την πληθώρα των δορυφόρων της και σε μια μικρότερη ομάδα δυσαρεστημένων κρατών με επικεφαλής τη Γαλλία. Γιαυτό το θέμα της ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ είναι μείζον θέμα. Ίσως αποτελέσει την αφετηρία καταλυτικών εξελίξεων στην Ευρώπη.

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Προηγούμενο άρθροΕγκαίνια έκθεσης “Πασχάλης Κατσίκας: Ο Αγιογράφος της Κίρκης”
Επόμενο άρθροΟ Ματθαίος Αντωνιάδης εξελέγη Αντιπρόεδρος στο Σύνδεσμο Ποντιακών Σωματείων ΑΜΘ της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος