Τα αρωματικά φυτά είναι το μέλλον στις καλλιέργειες; Τι λέει στο Newsbomb.gr ο Χρήστος Μουταφίδης
Στις απέραντες εκτάσεις του Έβρου νέοι καλλιεργητές άλλαξαν φιλοσοφία και ακολούθησαν μια νέα λογική στην αγροτική ανάπτυξη, καλλιεργώντας φυτά αρωματικά.
Ο ίδιος και οι συνεργάτες του δεν σταματούν εκεί, αφού επισκέπτονται σχολεία της περιοχής και μαθαίνουν στα παιδιά τα μικρά μυστικά της καλλιέργειας των αρωματικών φυτών.
Αρωματικά φυτά στον Έβρο και συγκεκριμένα λεβάντες, τι σας ώθησε σε αυτή την καλλιέργεια;
«Πέρα από την επιτακτική ανάγκη για εναλλακτικές καλλιέργειες εν έτη 2021, ήταν και η συμβολή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης όταν μέσω των σχεδίων βελτίωσης που κάνουν οι παραγωγοί προώθησε τις εναλλακτικές καλλιέργειες με πολλούς από αυτούς να επιλέγουν αυτή της Λεβάντας. Κάπως έτσι και στην περιοχή του Έβρου μπήκαμε σε αυτή την διαδικασία. Αυτό όμως αποτέλεσε την μία αφορμή. Η άλλη είχε να κάνει με την προσωπική ανησυχία αλλά και έρευνα αρκετών χρόνων στις εναλλακτικές καλλιέργειες τόσο του συνέταιρου μου κυρίου Βασίλη Μαζαράκη όσο και των σπουδών μου στο πανεπιστήμιο Αγροτικής Ανάπτυξης όπου ήταν καθοριστικής σημασίας σε όλες τις ενέργειες που ακολούθησαν ώστε να μιλάμε σήμερα για την εταιρεία Άρωμα Έβρου που δημιουργήσαμε».
Ποια είναι τα προϊόντα που παράγετε;
«Το καλοκαίρι του 2021 έγινε η παρουσίαση της πρώτης κολεξιόν με τα 4 πρώτα προϊόντα μας. Αυτά είναι το Έλαιο Λεβάντας που αποτελεί την ναυαρχίδα της, το Λεβαντόνερο, το τσάι λεβάντας και το Πουγκί Λεβάντας. Κάθε ένα έχει διαφορετικές χρήσεις βασιζόμενα όλα στο κύριο φυτό που είναι η Λεβάντα».
Ο κόσμος αρχίζει και αποκτά οικειότητα με τα αρωματικά φυτά και τα μικρόφυτα;
«Η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο η καλλιέργεια των αρωματικών φυτών, αυτό συνεπάγεται και την έλλειψη ενημέρωσης που διαπιστώνεται στο καταναλωτικό κοινό. Αντιθέτως στην Ευρώπη αποτελούν μέρος της καθημερινότητας τους με διάφορες χρήσεις δίνοντας παράλληλα έμφαση σε προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας. Έτσι και εμείς βασιζόμενοι στα πρότυπα αυτά παράγουμε βιολογικά πιστοποιημένα προϊόντα. Εντοπίζοντας λοιπόν και εμείς αυτό το κενό ανάμεσα στην χρήση αρωματικών και καταναλωτικό κοινό είχαμε προγραμματίσει ημερίδες για τους τρόπους αξιοποίησης και στην καθημερινότητα του Έλληνα. Δυστυχώς φρένο στην προσπάθεια αυτή έβαλε η κατάσταση της πανδημίας παρατείνοντας χρονικά την εξέλιξη των δράσεων μας. Εν κατακλείδι θεωρώ πως είναι στο χέρι αυτών που γνωρίζουν τις καλλιέργειες αρωματικών φυτών να ενημερώσουν τον κόσμο με διάφορες ενέργειες που μπορεί να κρίνει ο καθένας».
Κάνετε και εκπαιδευτικές δράσεις, πηγαίνετε στα σχολεία, τι λέτε στα παιδιά;
«Ένας τομέας που μας δόθηκε εξαρχής η δυνατότητα να ασχοληθούμε πέρα από την παραγωγή των προϊόντων ήταν και αυτός των εκπαιδευτικών δράσεων. Από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας μας δόθηκε η δυνατότητα να ασχοληθούμε με το Project Θερμοκήπιο στο Δημοτικό σχολείο Ριζίων μετά από κάλεσμα της εκπαιδευτικού κυρίας Ρούλας Λεύκελη. Η εταιρεία και εγώ προσωπικά αποτέλεσα τον μέντορα των παιδιών καθόλη την σχολική χρονιά δίνοντας στην ουσία στα παιδιά την τεχνογνωσία πάνω στον πρωτογενή τομέα μέσα από το Project τους. Φέτος μπαίνοντας σιγά σιγά στην δεύτερη χρονιά αναπτύξαμε ειδικά προγράμματα για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση τις λεγόμενες «Εικονικές επιχειρήσεις» βασιζόμενοι στα καινούργια νομοσχέδια του Υπουργείου Παιδείας για την σχολική εξωστρέφεια με ιδιωτικές επιχειρήσεις αλλά και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης όπου στόχο έχει να μπει ο πρωτογενής σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Στην ουσία μπαίνουμε στα σχολεία βάζοντας τα παιδιά να δημιουργήσουν την δική τους επιχείρηση με συγκεκριμένες πρώτες ύλες φτάνοντας στο τελικό προϊόν τους. Άμεσα στο πρόγραμμα συνδέουμε τις σχολικές μονάδες και με πανεπιστήμια της περιοχής ώστε να πάρουν ερεθίσματα και από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έτσι λοιπόν αντιλαμβάνεται κάποιος ότι δημιουργούμε μια αλυσίδα από την θεωρία έως και την Πράξη με άμεσα και εξαιρετικά αποτελέσματα στην νοοτροπία των παιδιών».
Οι καλλιέργειες με τις λεβάντες μπορούν να αξιοποιηθούν και στο πλαίσιο του αγροτουρισμού και αν ναι πώς;
«Στα 26 στρέμματα που αποτελούν τα κτήματα μας σχεδιάζουμε την δημιουργία εκδηλώσεων μέσα στον αγρό κατά την περίοδο της ανθοφορίας δίνοντας έτσι μια εναλλακτική λύση στην καθημερινότητα των κατοίκων. Βραδιές με αρώματα, χρώματα, και όμορφα συναισθήματα ανάμεσα στα ανθισμένα μας φυτά θα αποτελέσουν τον τέλειο συνδυασμό για να στηθεί το Project στον τομέα του αγροτουρισμού. Κάτι που επίσης εφαρμόζεται κατά κόρον στο εξωτερικό αποτελώντας έμπνευση και για εμάς θέλοντας να το εφαρμόσουμε στην χώρα μας και δε στον ακριτικό Έβρο όπου αποτελεί την έδρα μας. Τα τελευταία χρόνια όμως και θα ήθελα να σταθώ σε αυτή την προσπάθεια, με το πρόγραμμα open farm έχουν μπει αρκετές φάρμες και κτήματα στην διαδικασία να είναι επισκέψιμα δίνοντας την δυνατότητα στον επισκέπτη να δει από την αρχή όλη την διαδικασία παραγωγής. Σύντομα θα επιδιώξουμε να αποτελούμε και εμείς μέρος αυτού του προγράμματος στηριζόμενοι στο πλάνο για την αξιοποίηση της λεβάντας στον τουρισμό».
Η γη του Έβρου είναι μια εύφορη γη, έχει αξιοποιηθεί κατάλληλα; Έχει «αγκαλιαστεί» από τα κατάλληλα υπουργεία τόσα χρόνια, τι μπορεί να γίνει προς αυτή την κατεύθυνση;
«Όντως τα χώματα του Έβρου έχουν αποδειχθεί από το παρελθόν ότι είναι γόνιμα αλλά παράλληλα και ποικιλόμορφα μιας και μιλάμε για έναν από τους τρεις μεγαλύτερους κάμπους της Ελλάδος. Δυστυχώς όμως, και λέω δυστυχώς γιατί πλέον είναι ορατό στην καθημερινότητα του μέσου παραγωγού μετά και την κρίση που ήρθε στην Ελλάδα, έχει εγκλωβιστεί στην παραγωγή μεγάλων και συγκεκριμένων καλλιεργειών φέρνοντας ένα μικρό αδιέξοδο στην περιοχή καθώς στηρίζονται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές τόσο στα εισοδηματικά κριτήρια όσο και στην εκμετάλλευση του εδάφους. Η στήριξη από το κεντρικό κράτος δεν ήταν ιδιαίτερη ειδικά στο κομμάτι μετάδοσης της τεχνογνωσίας στον παραγωγού για να γνωρίσει και άλλες προσοδοφόρες καλλιέργειες. Αυτό που μπορεί να γίνει και φάνηκε να υποχρεώνεται να εφαρμόσει το κράτος ήταν να δώσει τα κίνητρα στον παραγωγό να τόλμησε το εναλλακτικό δίνοντας περισσότερη έμφαση σε αυτό που φημίζεται γενικότερα η χώρας μας και δεν είναι άλλο από τα πολύ Ποιοτικά Προϊόντα που παράγει. Θεωρώ τεράστιο λάθος να επενδύει το κράτος σε μεγάλες καλλιέργειες μην έχοντας της αντίστοιχες εκτάσεις με άλλες χώρες και να μην δίνει έμφαση στα Ποιοτικά χαρακτηριστικά που αναγνωρίζει η παγκόσμια κοινότητα στα Ελληνικά προϊόντα. Κλείνοντας αυτά που μπορούν να γίνουν είναι δύο πράγματα. Πρώτον να αναπροσαρμοστεί από το κράτος ο στόχος που έχει στον πρωτογενή τομέα δίνοντας πραγματικά και ουσιαστικά κίνητρα για μια εναλλακτική μορφή καλλιέργειας και δεύτερον να αλλάξει η φιλοσοφία του παραγωγού καθώς πλέον αποτελεί έναν μικρό επιχειρηματία και έτσι πρέπει να υπολογίζει το κάθε του βήμα».
Η λεβάντα και τα άλλα αρωματικά φυτά μπορούν να αποτελέσουν αιχμή του δόρατος σε ότι αφορά την καλλιέργεια της περιοχής;
«Βασιζόμενος λοιπόν σε όσα προανέφερα φυσικά και θεωρώ πως η καλλιέργεια της λεβάντας μπορεί να αποτελέσει αιχμή του δόρατος στις καλλιέργειες της περιοχής. Βέβαια από το 2018 έως σήμερα για να γνωρίζετε, η Ελλάδα είναι δεύτερη στην παγκόσμια κατάταξη σε ό,τι αφορά την στρεμματική έκταση παραγωγής λεβάντας μετά την Βουλγαρία όπου αποτελεί και το γρανάζι στο παγκόσμιο «χρηματιστήριο λεβάντας».
Αυτό δείχνει ότι υπάρχει η τάση σε αυτή την στροφή αλλά χωρίς ουσιαστικές κινήσεις τόσο από τους παραγωγούς αλλά κυρίως από το αντίστοιχο υπουργείο ώστε να δώσει τα κίνητρα που χρειάζονται για να στηριχθεί αυτή η κίνηση. Προσωπική επιθυμία αλλά φαντάζομαι κατά γενική ομολογία θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε την συγκεκριμένη συγκυρία που μας φέρνει τόσο ψηλά σε παγκόσμια κλίμακα δημιουργώντας κάτι συλλογικό με καθολική στήριξη ώστε να έχει φωνή και η χώρα μας σε ότι έχει να κάνει με την παραγωγή λεβάντας αλλά και το εμπόριο αυτής.
Σε αυτή την κατεύθυνση πάνω κάτω μπορούμε και πρέπει να κινηθούμε σε στην καλλιέργεια των υπολοίπων αρωματικών φυτών σε μικρή κλίμακα αλλά βασιζόμενοι πάντα στο ποιοτικό αποτέλεσμα».
