Η 21η Δεκεμβρίου είναι η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, καθώς είναι εκείνη η μέρα κατά την οποία ο άξονας της Γης είναι στραμμένος στο μακρύτερο σημείο του από τον Ήλιο, πριν αρχίσει να πλησιάζει ξανά.
Το ηλιοστάσιο σηματοδοτεί την αστρονομική αρχή του χειμώνα, ενώ στο νότιο ημισφαίριο, στις 21 Δεκεμβρίου σηματοδοτεί την αρχή του καλοκαιριού.
Το φετινό ηλιοστάσιο είναι ιδιαίτερο, καθώς θα ακολουθήσει η τελευταία πανσέληνος του χρόνου, που ονομάζεται Cold Moon, και η τελευταία βροχή μετεωριτών για το 2018! Η επόμενη φορά που θα έχει πανσέληνο τόσο κοντά στο χειμερινό ηλιοστάσιο θα είναι το 2029.
Μπορείτε να προσδιορίσετε την ακριβή ώρα του χειμερινού ηλιοστασίου ανάλογα με την τοποθεσία, εδώ.
Τιμώντας την χειμερινή ισημερία και την έναρξη του χειμώνα, το Google εμφανίζει σήμερα στην αρχική του σελίδα ένα ειδικό, «χειμωνιάτικο» google doodle.
Αν και οι περισσότεροι αναφέρονται στο ηλιοστάσιο ως μια ολόκληρη ημέρα, στην πραγματικότητα, το ηλιοστάσιο ορίζεται ως μια μοναδική στιγμή: όταν ο ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον Τροπικό του Αιγόκερω. Φέτος αυτή η στιγμή είναι στις 22:22 ώρα Ελλάδας. Μετά από αυτό το χρονικό σημείο, οι μέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν και οι νύχτες να μικραίνουν.
Το χειμερινό ηλιοστάσιο γιορτάζεται σε ορισμένες περιοχές σε όλο τον κόσμο. Ο πιο γνωστός εορτασμός σε ηλιοστάσια συμβαίνει στα προϊστορικά ερείπια του Stonehenge στο Wiltshire της Αγγλίας, το οποίο πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό. Για τους Ρωμαίους, μεγάλη σημασία είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, όταν ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό ως θριαμβευτής, για να ξαναφέρει τη ζέστη και τη ζωή στην παγωμένη φύση. όπου οι druids, οι παγανιστές και άλλοι συναντώνται για να σηματοδοτήσουν το γεγονός.
ΠΗΓΗ www.ethnos.gr
Την Τρίτη το απόγευμα, 21 Δεκεμβρίου, περίπου στις 18:00 ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρεθεί στο χειμερινό ηλιοστάσιο, έτσι θα ξεκινήσει και τυπικά ο φετινός χειμώνας στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Μάλιστα το χειμερινό ηλιοστάσιο θα συμπέσει σχεδόν με την κορύφωση της τελευταίας βροχής διαττόντων του έτους, των Αρκτίδων.
Το βράδυ του ηλιοστασίου, το πρώτο του χειμώνα, καθώς και τα αμέσως επόμενα θα είναι τα μεγαλύτερα του έτους σε διάρκεια. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο θα αρχίσει το καλοκαίρι, με τη διάρκεια της μέρας να βρίσκεται στο αποκορύφωμά της.
Όταν ο Ήλιος περάσει το χειμερινό ηλιοστάσιο, αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα η ημέρα να κερδίζει ξανά το χαμένο «έδαφος», έως ότου στην εαρινή ισημερία το φως και το σκοτάδι έχουν πάλι σχεδόν ίση διάρκεια.
Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν «πέφτει» πάντα την ίδια ημερομηνία, αλλά κυμαίνεται μεταξύ της 20ής και της 23ης Δεκεμβρίου, με πιο πιθανές ημερομηνίες την 21η και την 22α. Οι ημερολογιακές αυτές διακυμάνσεις οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο.
Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει πια στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά λίγο νωρίτερα, επειδή έχει αντικατασταθεί το παλαιότερο Ιουλιανό Ημερολόγιο, που είχε εισάγει ο Ιούλιος Καίσαρ από το 44 π.Χ. και το οποίο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το 1582, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ εισήγαγε ένα νέο ημερολόγιο, που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό) και το οποίο χάνει μόνο μία ημέρα στα 4.000 χρόνια.
Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του διάφορες γιορτές, από τους Σκανδιναβούς και Ιρανούς έως τους Μάγια και τους Ίνκας. Σχεδόν παντού, οι μεγαλύτερες γιορτές γίνονταν κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, που εθεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, που σηματοδοτούσε και την έναρξη του νέου έτους. Προϊστορικά μνημεία όπως το Στόουνχεντζ στη Βρετανία πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.
Κεντρική σημασία για τους Ρωμαίους είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, όταν εορταζόταν ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες. Οι πρώτοι Χριστιανοί στη Ρώμη, οι οποίοι κατέφευγαν κρυφά στις κατακόμβες τους, αποφάσισαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού την ίδια ημερομηνία, στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ασχολούνταν με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.
Αρκτίδες
Το βράδυ της 21ης Δεκεμβρίου θα κορυφωθεί η σχετικά μικρή βροχή διαττόντων αστέρων Αρκτίδες, τα τελευταία «πεφταστέρια» του έτους. Οι Αρκτίδες, που συμβαίνουν μεταξύ 17-25 Δεκεμβρίου και παράγουν πέντε έως δέκα μετέωρα την ώρα, προέρχονται από τη σκόνη που άφησε πίσω του ο κομήτης Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1790.
Οι διάττοντες φαίνεται να έρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού της Μικρής Άρκτου, εξ ου και το όνομά τους. Επειδή όμως έχει προηγηθεί πανσέληνος στις 19 Δεκεμβρίου, ο ουρανός δεν θα είναι αρκετά σκοτεινός για καλή παρατήρηση, καθώς το φωτεινό φεγγάρι θα «επισκιάσει» τα περισσότερα μετέωρα.
www.emea.gr
