Η οχύρωση της τοποθεσίας Μπέλλες – Νέστος την περίοδο 1936-1940, γνωστή και ως “Γραμμή Μεταξά”, θεωρήθηκε έργο τιτάνιο, ασύλληπτου κόστους και τεράστιας εθνικής σημασίας. Το μέγεθος του έργου είναι δυσθεώρητο, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη ο χρόνος που απαιτήθηκε για την ολοκλήρωσή του.
Μέσα σε σχεδόν τέσσερα χρόνια διανοίχτηκαν σε δυσπρόσιτα σημεία της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου- υπόγειες στοές συνολικού μήκους 24 χλμ. και υπόγεια καταφύγια μήκους περίπου 13 χλμ., ενώ για την προσέγγιση στις περιοχές των οχυρών είχε κριθεί απαραίτητη η διάνοιξη 174 χλμ. οδικού δικτύου. Με μέτριους υπολογισμούς το συνολικό κόστος ξεπέρασε το 1,5 δισ. δραχμές (1936). Ο στρατιωτικός σχεδιασμός του έργου έγινε απόαξιωματικούς του Πεζικού και του Πυροβολικού, ενώ η κατασκευή ανατέθηκε σε αξιωματικούς του Μηχανικού. Ιδιαίτερα σημαντικόςυπήρξε ο ρόλος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κυρίως για την αντοχή του τσιμέντου που χρησιμοποιήθηκε.
Κάθε οχυρό αποτελεί ουσιαστικά ένα δαιδαλώδες και αθέατο για τον εξωτερικό παρατηρητή συγκρότημα, το οποίο αποτελείται από υπόγειες στοές και καταφύγια. Σε αυτές περιλαμβάνονταν επιμέρους επίγειες οχυρές κατασκευές, παρατηρητήρια, πυροβολεία, πολυβολείακ.λπ., καθώς και μια τεράστια ανάπτυξη αντιαρματικών τάφρων, ζωνών αντιαρματικών σιδηροπηγμάτων και σκυροδέματος, σε διπλές και τριπλές γραμμές ανάσχεσης.
Κατά τον Β’ Π.Π. όταν ο Ελληνικός Στρατός χρησιμοποίησε τα οχυρά για να αποκρούσει τη γερμανική στρατιά, αποδείχτηκε ο σπουδαίος ρόλος της οχυρωμένης τοποθεσίας Μπέλλες –Νέστος. αφού παρά τη λυσσαλέα επίθεση οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να την παρακάμψουν προκειμένου να καταλάβουν την Θεσσαλονίκη. Ο ηρωισμός και η αυτοθυσία των λιγοστών υπερασπιστών τους, προκάλεσε την έκπληξη του εχθρού, αλλά και τον θαυμασμό των συμμάχων.
Μετά τις γεωπολιτικές αλλαγές στη Ν.Α. Ευρώπη, τη δεκαετία του 1990, η “Γραμμή Μεταξά” ουσιαστικά … “παροπλίστηκε” αφού ο λεγόμενος … “από βορρά κίνδυνος” έχει εκλείψει . Σήμερα τα οχυρά, στέκουν περήφανοι μάρτυρες μιας λαμπρής σελίδας της νεότερης ελληνικής ιστορίας, που αξίζουν να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν.
Αυτός είναι και ο στόχος των εκδηλώσεων “ΜΕΡΕΣ ΟΧΥΡΩΝ 2019”, που πραγματοποιούνται για τρίτη συνεχή χρονιά, με πρωτοβουλία του Σωματείου “ΣΤΕΝΩΠΟΣ – Οχυρώσεις Μπέλλες & Αγκίστρου” και της Κοιν.Σ.Επ. Αγκιστρο Δράση που εδρεύουν στο δήμο Σιντικής, στο βόρειο τμήμα των Σερρών όπου βρίσκεται -μεταξύ άλλων- και το θρυλικό οχυρό του Ρούπελ.
Για πρώτη φορά, μετά από πρόσκληση της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως και του Ιερού Ναού Αγίου Βασιλείου, οι “ΜΕΡΕΣ ΟΧΥΡΩΝ” πραγματοποιήθηκαν και στην Θράκη, όπου βρίσκονται δύο από τα 21 θρυλικά οχυρά της “Γραμμής Μεταξά”. Του Εχίνου στην Ξάνθη και της Νυμφαίας στη ροδόπη.
Η εκδήλωση πραγματοποιηθηκε, σε συνεργασία με την 12η Μεραρχία Πεζικού, το απόγευμα του Σαββάτου 16 Φεβρουάριου 2019 στο Hotel Astir Egnatia και περιλάμβανε παρουσιάσεις για το χθες και το σήμερα των παροπλισμένων οχυρώσεων, καθώς και έκθεση φωτογραφίας από τη σημερινή εικονα οχυρών της “Γραμμής Μεταξά”
Συγκεκριμένα :
- O ιστορικός Γεώργιος Πολύχρους (κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Σύγχρονης Ιστορίας ΑΠΘ) παρουσιάσε το θέμα : “Γραμμή Μεταξά. Από την κατασκευή στο Έπος”
- O δημοσιογράφος – ερευνητής Παναγιώτης Σαββίδης (αντιπρόεδρος της Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση) παρουσιάσε προτάσεις για την αξιοποίηση και ανάδειξη των παροπλισμένων οχυρώσεων, στο πλαίσιο προώθησης του ιστορικού τουρισμού ή τουρισμού μνήμης.
- Ο πρόεδρος του σωματείου “ΣΤΕΝΩΠΟΣ” Ιωάννης Χατζόπουλος, παρουσιάσε τους στόχους της εκδήλωσης “ΡΟΥΠΕΛ 1941. Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ” που τείνει να καταστεί κορυφαία του είδους στην Ελλάδα.
Παράλληλα την εκδήλωση “άνοιξε” μουσικά η Στρατιωτική Μουσική της 12ης Μεραρχίας Πεζικού, ενώ στο φουαγιέ υπήρχε έκθεση φωτογραφίας “ΟΧΥΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ” του Άνθιμου Γεωργιάδη.
Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Κολιός.
Οι “ΜΕΡΕΣ ΟΧΥΡΩΝ” θα πραγματοποιθούν επίσης σε Αθήνα (13/3), Θεσσαλονίκη (27/3) και Σέρρες (3/4) και εντάσσονται στο πλαίσιο προώθησης του κορυφαίου φεστιβάλ ιστορικής αναπαράστασης “ΡΟΥΠΕΛ1941. Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ” που φέτος θα πραγματοποιηθεί 10-12 Μαΐου 2019 στο θρυλικό Ρούπελ στις Σέρρες, από το δήμο Σιντικής και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
