Συνεχής και αδιάλειπτη είναι η παρουσία των δασικών υπαλλήλων στα δάση της Ελλάδας, ιδιαίτερα το φθινόπωρο, που η ανάγκη για φθηνή καύσιμη ύλη για τον επερχόμενο χειμώνα, ωθεί στη λαθροϋλοτόμηση. Αν και οι ελλείψεις σε προσωπικό και εποπτικά μέσα είναι μεγάλες, εντούτοις, όπως αποτυπώνεται στα συγκεντρωτικά αποτελέσματα ελέγχων από το 2012 έως και το 2016, το ειδικό πρόγραμμα πρόληψης λαθροϋλοτομιών απέδωσε σημαντικούς καρπούς, χρηματοδοτώντας τα καύσιμα, τις υπερωρίες και τα εκτός έδρας των υπαλλήλων και εξασφαλίζοντας την 24ωρη παρουσία τους μέσα στα δάση. Το γεγονός, όπως διαπιστώνεται στην έρευνα που παρουσιάστηκε στο 18ο Πανελλήνιο Δασολογικό Συνέδριο, λειτούργησε αποτρεπτικά για τους λαθροϋλοτόμους και θετικά για την ελληνική ύπαιθρο.

Η εργασία υλοποιήθηκε από δασολόγους και δασοπόνους της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης & Προστασίας Δασών & Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τα ευρήματα προκύπτουν από τη στατιστική επεξεργασία πρωτογενών δεδομένων που συλλέχθηκαν από τις δασικές υπηρεσίες στο σύνολο της χώρας.

«Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος φαίνεται από τον αριθμό ελέγχων υπαίθρου που πραγματοποιήθηκαν κατά τα έτη 2012-2016 στο σύνολο της χώρας καθώς, από 24.841 ελέγχους το 2012, το 2016 έφτασαν τους 61.094» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η δασολόγος Ειρήνη Αλεξίου, η οποία συμμετείχε στην έρευνα, μαζί με τους Ε. Γκουντούφα, Σ. Κολλάρου και Δ. Βακάλη, και την παρουσίασε στο συνέδριο.

Αναλυτικότερα, το φθινόπωρο του 2012, περίοδος έναρξης της οικονομικής κρίσης στη χώρα, η ποσότητα καυσοξύλων που κατασχέθηκαν ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη χρονική στιγμή στην προς μελέτη πενταετία. Το 2013 άρχισαν να φαίνονται τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή του προγράμματος, κάτι που αποτυπώνεται και στη συνέχεια ακόμη πιο ξεκάθαρα, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι τα προγράμματα πρόληψης λαθροϋλοτομιών είναι αποτελεσματικά.

Λίγοι στον αριθμό αλλά «πρωταθλητές» στις μηνύσεις οι υπάλληλοι της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης

Στη μελέτη παρατίθεται και ο αριθμός ελέγχων ανά Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ώστε να αποτυπωθεί ευκρινώς σε ποιες περιοχές πραγματοποιήθηκαν οι περισσότεροι από αυτούς. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των υπαλλήλων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης, οι οποίοι προχώρησαν σε μηνύσεις περίπου 7 φορές περισσότερες του αριθμού τους (675 υπάλληλοι κατέθεσαν 4.502 μηνύσεις) ενώ στον αντίποδα, στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, πραγματοποιήθηκαν οι λιγότερες μηνύσεις (αναλογικά και με το υπηρετούν προσωπικό), αλλά και οι λιγότερες κατασχέσεις παράνομα υλοτομημένης ξυλείας.

«Ωστόσο, αν και στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης διενεργήθηκαν οι περισσότεροι έλεγχοι για την πενταετία ’12-’16, δεν κατασχέθηκαν αντίστοιχα και οι περισσότεροι τόνοι καυσοξύλων. Το αντίθετο συνέβη με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, όπου με μικρότερο αριθμό ελέγχων κατασχέθηκαν πολλοί τόνοι παράνομα υλοτομημένης ξυλείας. Άρα, είναι βέβαιο, ότι οι παραβάσεις εντοπίζονται αν γίνονται πολλοί και συστηματικοί έλεγχοι αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Η εμπειρία έρχεται εδώ να καταδείξει ότι κι άλλοι παράγοντες παίζουν ρόλο σε αυτό, όπως το φυσικό κεφάλαιο κάθε περιοχής, το ανάγλυφο, η παρουσία άλλων ελεγκτικών οργάνων (πχ Θηροφυλακή, Αστυνομία κλπ), η ενεργή συμμετοχή του δασόβιου και παραδοσόβιου πληθυσμού» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αλεξίου.

Συνολικά, ο αριθμός των διενεργούμενων μηνύσεων στην υπό εξέταση πενταετία κινείται πτωτικά, γεγονός που αποδίδεται από την κ. Αλεξίου, στον εντατικό και εκτατικό έλεγχο και τις αυστηρότερες ποινές σε σχέση με το παρελθόν που δρουν αποτρεπτικά στους παραβάτες.

«Το μόνο σίγουρο», συμπληρώνει, «είναι ότι η πτωτική αυτή τάση δεν ευθύνεται στην ελαστικότητα και τη χαλάρωση των δασικών υπαλλήλων, καθώς οι έλεγχοι στα δάση μας συνεχίστηκαν να είναι πολλοί, εντατικοί και συνεχείς κατά τη διάρκεια κάθε έτους».

«Οι δασικοί υπάλληλοι καλούνται καθημερινά να προστατέψουν τεράστιες εκτάσεις με ελάχιστα και πεπαλαιωμένα μέσα, αντιμέτωποι πολλές φορές με οπλισμένους κακοποιούς ή παράνομα κυκλώματα και όντας πολλοί λίγοι» σημειώνει η κ. Αλεξίου.

Απαραίτητη η συνέχιση των προγραμμάτων πρόληψης λαθροϋλοτομιών

Όπως καταγράφεται πάντως στην έρευνα, τα φαινόμενα παράνομης υλοτομίας και διακίνησης δασικών προϊόντων έχουν αναδειχθεί σε πρόβλημα υψίστης σημασίας για τα ελληνικά δάση. Το αποτέλεσμα είναι, εκτός των άλλων, πολύτιμα δένδρα να μετατρέπονται σε καυσόξυλα, ενώ σοβαρές επιπτώσεις ήδη υπάρχουν και θα υπάρχουν ακόμα εντονότερα και στο περιβάλλον, με διάβρωση του εδάφους, μείωση της βιοποικιλότητας, αρνητική συμβολή στην αλλαγή του κλίματος, πιθανή είσοδο στα δάση της χώρας και διασπορά παθογόνων ή άλλων επιβλαβών οργανισμών αλλά και σημαντικές απώλειες εσόδων για το Δημόσιο.

Καταλήγοντας η έρευνα, χαρακτηρίζει τα ετήσια προγράμματα πρόληψης λαθροϋλοτομιών που σχεδιάζονται από την Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης & Προστασίας Δασών & Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας και υλοποιούνται από τις Αποκεντρωμένες Δασικές Υπηρεσίες, ως «εργαλείο μετριασμού του φαινομένου της παράνομης υλοτομίας και διακίνησης δασικών προϊόντων και γι αυτό αξιολογούνται ως επιτυχημένα και η συνέχιση της χρηματοδότησής τους ως απολύτως απαραίτητη».

ΑΠΕ – ΜΠΕ

Προηγούμενο άρθροΤοποθετήσεις του Σεμπαϊδήν Καραχότζα για: την τροπολογία Κοντονή, την κατάσταση στα νηπιαγωγεία της Θράκης και την παρέλαση της Ξάνθης
Επόμενο άρθροΓιάννης Γλήνιας: “Επιτροπή θα ελέγχει την εξέλιξη των έργων στη Σαμοθράκη”