Η σημασία της αμερικανικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη: Προστασία ή απειλή;
Η ουκρανική κρίση ανέδειξε την πραγματική σημασία της αμερικανικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη για τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ. Μετέβαλε την Αλεξανδρούπολη σε πυρηνικό στόχο στον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Ρωσίας και τη χώρα μας σε εφαλτήριο εναντίον φιλικών λαών με τους οποίους μας συνδέει μακραίωνη φιλία. Πρόσθετα, απέδειξε πως όσοι υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη αμερικανικής βάσης προστατεύει την περιοχή της Θράκης από την τουρκική επιθετικότητα είτε το λένε για να εξωραΐσουν την παρουσία στρατιωτικής βάσης στη πόλη αξιοποιώντας στις συνθήκες όξυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων είτε δεν αντιλαμβάνονται τί σημαίνει για την ασφάλεια μιας χώρας η ύπαρξη ξένης δύναμης σε μια τόσο ευαίσθητη περιοχή.
Κατ’ αρχήν ο Παναγιώτης Κονδύλης στο βιβλίο “Θεωρία του Πολέμου” και συγκεκριμένα στο Επίμετρο με θέμα: “Γεωπολιτικές και Στρατηγικές Παράμετροι ενός Ελληνοτουρκικού Πολέμου”, που διδάσκονταν και στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, επισημαίνει την υπεροχή της χώρας μας έναντι της Τουρκίας στο Έβρο, λόγω της ορεινής μορφολογίας του εδάφους στο νομό σε αντίθεση με το πεδινό του εδάφους στην Ανατολική Θράκη. Μάλιστα αναφέρει ότι: “Μια γρήγορη προέλαση τεθωρακισμένων μονάδων στην Ανατολική Θράκη, την οποία ευνοεί το πεδινό έδαφος και οι περιορισμένες αποστάσεις, θα μπορούσε να αποφέρει στην Ελλάδα το σημαντικότερο πιθανό αντίβαρο απέναντι σε οποιεσδήποτε εδαφικές απώλειες σε άλλες περιοχές” (νησιά, Κύπρος) Αλλά και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, στις 11 Δεκεμβρίου 1984 (Πρόεδρος της Δημοκρατίας τότε) σε κατ’ ιδίαν συνομιλία εντόπιζε τους φόβους του στην περίπτωση μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης στα νησιά (Χρήστος Πασαλάρης: “Οι Βαρώνοι των Media”, Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2008, σελ. 304 και 310). Επομένως ποτέ δεν υφίστατο στη Θράκη η απειλή με την οποία προσπαθούν να νομιμοποιήσουν στις αντιλήψεις μας την αναγκαιότητα της βάσης. Όμως, ποιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η εγκατάσταση μιας ξένης δύναμης στην περιοχή της Θράκης;
Ήδη από τον Σεπτέμβρη του 1995, ο τότε υφυπουργός Άμυνας Νίκος Κουρής, με αφορμή τους Νατοϊκούς βομβαρδισμούς εναντίον των Σέρβων που διαμόρφωσαν τους επιδιωκόμενους από τη Δύση συσχετισμούς στη Βοσνία, προέτρεπε τους μαθητές της Σχολής Εθνικής Άμυνας να εξετάσουν «το νέο ρόλο του ΝΑΤΟ σε επιχειρήσεις επιβολής ή διατήρησης της ειρήνης και τις τυχόν συνέπειες που θα έχει αυτή η μετεξέλιξή του σε ενδεχόμενη κρίση στο Αιγαίο ή άλλες περιοχές του εθνικού μας χώρου» Ακριβώς περί αυτού πρόκειται σήμερα: Δηλαδή, ποιος θα είναι ο ρόλος της αμερικανικής βάσης που θα εδρεύει στην Αλεξ/πολη στο ενδεχόμενο μιας ελληνοτουρκικής κρίσης που θα αγγίξει και τη Θράκη; Σε αυτή την περίπτωση θα ταυτίζονται τα ελληνικά με τα αμερικανικά συμφέροντα; Διότι η Τουρκία υπερέχει γεωπολιτικά σημαντικά της χώρας μας, είναι το εφαλτήριο προς την Εγγύς και τη Μέση Ανατολή, στον Καύκασο αλλά και στην Κεντρική Ασία λόγω της κοινής καταγωγής με τους λαούς της, γιαυτό η Ουάσινγκτον αγωνιά να προσεταιριστεί εκ νέου την Άγκυρα με κάθε τρόπο.
Κυρίως, όμως, στην περίπτωση υποκινούμενης όξυνσης στη Δυτική Θράκη, μπορεί κανείς να προεξοφλήσει την αντίδραση της αμερικανικής δύναμης που θα εγκατασταθεί στην Αλεξανδρούπολη; Είναι εντελώς λανθασμένη η άποψη που ισχυρίζεται ότι η δύναμη θα υπερασπιστεί την εδαφική ακεραιότητα της περιοχής, όπου εδρεύει, εναντίον άλλης νατοϊκής δύναμης. Αντίθετα, μπορεί σε περίοδο ελληνοτουρκικής κρίσης να αξιοποιηθεί από την Ουάσινγκτον ως μέσον επιβολής των επιθυμητών της συσχετισμών ανάμεσα στις δύο χώρες. Ποιος μπορεί να αποκλείσει σε αυτή την περίπτωση την επαναχάραξη των συνόρων στη Θράκη με τις μετακινήσεις πληθυσμών ώστε να δημιουργηθούν ομοιογενείς εθνικά πληθυσμοί; Δεν πρόκειται για σενάριο φαντασίας: Την 15η Οκτωβρίου 1995 η εφημερίδα «Βήμα» αποκάλυψε ότι υπήρξε «σχέδιο του ΝΑΤΟ για αυτονόμηση της Θράκης», δηλ. αξιωματικοί του ΝΑΤΟ, χωρίς την συμμετοχή Ελλήνων αξιωματικών, για να παραμείνει μυστική η πρόθεση τους, σε «επιτελική άσκηση επί χάρτου» τον Ιούλιο του 1995 εξέτασαν την «μερική αυτονόμηση της Δυτική Θράκης». Σχεδίαζαν «σενάριο σύρραξης» που θα μετείχε ο συμμαχικός παράγοντας για την «διευθέτηση της κρίσης» που θα έχει ξεσπάσει στην Νότιο Βαλκανική, ώστε να μετακινηθούν πληθυσμοί για να δημιουργηθούν ομοιογενείς φυλετικά ζώνες και για να προταθεί ειρήνη στην οποία θα περιλαμβάνεται η «μερική αυτονόμηση» της Θράκης. Την προηγουμένη του δημοσιεύματος, κατά το βραδινό δελτίο ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Αντέννα, ο Ελληνοαμερικανός καθηγητής του πανεπιστημίου Χάουαρντ Σ. Σταύρου άφησε άναυδους τους Έλληνες τηλεθεατές όταν ανακοίνωνε ότι στην Αμερική από μακρού χρόνου, επιστήμονες, πολιτικοί και στρατιωτικοί που ανήκαν σε διάφορους πολιτικο-πολεμικο-οικονομικούς και επιστημονικούς ομίλους, συσκέπτονται, μελετούν και αποφασίζουν αποσταθεροποιητικά σενάρια για την Ελλάδα. Τα σενάρια αυτά ήταν η αντίδραση της Ουάσινγκτον στα σχέδια για τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξ/πολης που θα μετέφερε ρωσικό αέριο στο λιμάνι της Αλεξ/πολης και εκείθεν στις αγορές της Δύσης. Γιαυτό και ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Τζέημς Μπέηκερ σε άρθρο του στην εφημερίδα «Los Angeles Times» είχε υποστηρίξει τότε πως «η Ελλάδα πρέπει να τιμωρηθεί εφόσον θα παρεκτραπεί». Βέβαια θα πρέπει να διδασκόμαστε και από τη Συνθήκη των Μουδανιών. Ενώ με τη Συνθήκη των Σεβρών οι Μεγάλες Δυνάμεις της Αντάντ παραχώρησαν την Ανατολική Θράκη στην Ελλάδα και ελληνικές δυνάμεις κατείχαν την περιοχή, δύο χρόνια μετά οι ίδιες Δυνάμεις (οι σύμμαχοί μας δηλαδή) την παραχώρησαν στην Τουρκία στα πλαίσια διευθέτησης της μικρασιατικής σύγκρουσης χωρίς ποτέ να ηττηθούμε στην Ανατολική Θράκη όπου είχαν συκεντρωθεί ισχυρές ελληνικές δυνάμεις.
Υπάρχουν όμως και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις: Στη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ (MDCA) στο Ν. 4660/2020 (ΦΕΚ 23 Α) αναγράφεται ότι “…χορηγείται στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών καθεστώς προτεραιότητας (ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση) του λιμένα Αλεξανδρούπολης…” (Καθημερινή 16/2/2020) Πώς θα προγραμματίζεται η εκμετάλλευση του λιμένα όταν αυτή θα εξαρτάται από τις στρατιωτικές ανάγκες των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή; Και σε τυχόν περίοδο κρίσης θα σταματά η εμπορευματική λειτουργία του λιμένα ή θα συρρικνώνεται στο ελάχιστο; Θα μπορούν, τότε, πλοία “κακόβουλων” κρατών (Ρωσίας, Κίνας), σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό των κυρίων Πομπέο και Πάιατ, να ελλιμενιστούν, ή η Αλεξ/πολη θα εξαιρεθεί από τον σχεδιασμό τους; Το βέβαιο είναι ότι με την ιδιωτικοποίηση του λιμένα το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών θα δοθεί σε εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων, όπως επανειλημμένα άφησε να εννοηθεί ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη χώρα μας με την επιδοκιμασία της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε στρατιωτικά και οικονομικά αμερικανικά συμφέροντα να δρουν συμπληρωματικά για να μπορεί να λειτουργεί απρόσκοπτα η στρατιωτική βάση ανταποκρινόμενη στις στρατηγικές ανάγκες της Ουάσινγκτον. Ο λιμένας γεωγραφικά μόνον θα ανήκει στην ελληνική επικράτεια.
