Πόσο επίκαιρος παρά ποτέ ο Γερμανός φιλόσοφος Εμμάνουελ Κάντ*
« Δύο πράγματα γεμίζουν τη καρδιά μου με όλο και περισσότερο θαυμασμό αλλά και σεβασμό, όσο συχνότερα και συνεχώς απασχολούν την ύστερη σκέψη μου. Ο έναστρος ουρανός πάνω από μένα και ο ηθικός νόμος μέσα σε μένα…» (Der bestirnte Himmel ueber mir und das moralische Gesetz in mir).Η συγκλονιστική αυτή φράση που περιέχει το βαθύ νόημα ας ζωής ειπώθηκε από τον κορυφαίο Γερμανό φιλόσοφο της Αναγέννησης Εμμανουέλ Κάντ στο μεγαλειώδες και διαχρονικά πάντοτε επίκαιρο έργο του «Η κριτική του πρακτικού (ορθού) λόγου» 34 κεφάλαιο-Die Kritik der praktischer Vernunft–O παλαίφατος φιλόσοφος τόνισε και δικαίως., ότι τα πιο πάνω φιλοσοφικά αποφθέγματα δεν ενυπάρχουν στα σκοτάδια ούτε τα αναζητά κανείς σε υπερβατικούς συνάμα και υποθετικούς κόσμους αλλά τα βλέπει να συνδέονται άμεσα με την συνείδηση της ύπαρξης του.
Δεν πρέπει να λησμονεί κανείς , πως ο Kant είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με τον τομέα των φυσικών επιστημών, προτού μεταπηδήσει στο χώρο της χαριτόβρυτης φιλοσοφικής σκέψης. Είχε διαπιστώσει λοιπόν αναμφίβολα την ασύλληπτη «τάξη» που επικρατεί στο αχανές σύμπαν με τους ακατάλυτους νόμους της φυσικής , είχε διαισθανθεί , όπως άλλωστε κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος, την θλιβερή μικρότητα του ανθρώπου μέσα στο άπειρο, όταν παρατηρούσε τις καλοκαιρινές νύχτες το μεγαλείο του έναστρου ουρανού πάνω από αυτόν αλλά και πάνω από κάθε ανθρώπινο όν. Συνάμα όμως αναδυόταν από μέσα του και ένας άλλος κόσμος άπειρος σε διάσταση, αυτόν που αναφέρει ως τον « ηθικό νόμο» μέσα του. Αυτόν τον υπέροχο κόσμο των ηθικών προσταγμάτων, άρρηκτα συνδεδεμένων με την προσωπικότητά του κάθε ανθρώπου , όπου δεν υπάρχει επίσης πέρας , αντιληπτό όμως όχι με τις αισθήσεις αλλά με την νόηση και τον «λόγο» δεν μπορούσε παρά να τον συνδέσει με το άπειρο σύμπαν και να θεωρήσει και δικαίως ,πως και οι δύο αυτοί κόσμοι είναι αναγκαία συμπληρώματα στην ανθρώπινη ύπαρξη μέσα στην απέραντη μοναξιά της.
Οι λίγες αυτές σκέψεις στην προσπάθεια μιας ανεκτά αξιοπρεπούς προσέγγισης της ζείδωρης σκέψης του κορυφαίου «μύστη» φιλοσόφου Kant αποκτούν ίσως ιδιαίτερη αξία, αν μεταφερθούν ως αξιακός κώδικας μέσα στην ζοφερή σημερινή ελληνική πραγματικότητα.
Παραπονιόμαστε για τα μνημόνια και την απερίγραπτη κατάντια αυτής της κοινωνίας αλλά ποτέ δεν ζητήσαμε τον λόγο από την πολιτεία – όπως αυτή θλιβερά εκπέμπει με τα επιμέρους όργανά της –,από την εκκλησία – όπως υποκριτικά κι αυτή εκπέμπει με τους όχι και λίγους «υποταγμένους» ιεράρχες της -.από τον περίγυρό μας , την ίδια μας την οικογένεια, που αντί να αλληλοσυμπληρώνεται , ανταγωνίζεται σε ένα κυνήγι μαγισσών, αχαλίνωτου και ληστρικού κέρδους, από τους ίδιους μας τους συνανθρώπους που δυστυχώς επιδιώκουν ανάλγητα με αυξανόμενη γεωμετρική πρόοδο το «ο θάνατος σου ,η ζωή μου». Αρκεστήκαμε μόνο σε ψεύτικες υποσχέσεις και σε ατέλειωτους διορισμούς στο Δημόσιο. Παράλληλα όμως το κλέβαμε, αφού οι αργομισθίες και οι διπλοθεσίες πήγαιναν σύννεφο .Ο Δανεισμός όμως αυξανόταν , αφού συνεχώς αυξανόταν και το δημόσιο χρέος. Ήταν σίγουρο , ότι μια μέρα η φούσκα ας αντι-παραγωγικότητας θα έσκαγε. Όπως και έγινε. Ο έλληνας δέχθηκε να βολευτεί σε μια θεσούλα στο Δημόσιο, αντί να σχίζει θάλασσες και ωκεανούς με την απαράμιλλη επιχειρηματικότητα του. Βλέπαμε όμως μέσα σε όλα αυτά τους σφετεριστές της εξουσίας να κατακλέβουν τα πάντα εν ονόματι του σοσιαλισμού και της δημοκρατίας. Τόσα κοινοτικά πακέτα , πακέτα στήριξης , πακέτα Ντελόρ, τα περισσότερα πήγαιναν στις τσέπες των ημετέρων .Οι εργολάβοι , αυτή η κατάρα της νεοελληνικής πραγματικότητας , έκαναν πάρτι με τα δικά μας λεφτά και εμείς γελάγαμε ,γιατί βολευόμασταν στον μικρόκοσμο του καταναλωτισμού μας. Ανεχθήκαμε την διάλυση της παιδείας από τους λωποδύτες της αριστεράς αλλά και τους οπορτουνιστές του σοσιαλισμού, αφού οι δάσκαλοι και μόνο γράμματα δεν δίδασκαν , αντίθετα κοίταγαν , πως θα περάσει η ώρα για να πάνε φρέσκοι στο φροντιστήριο για να διδάξουν. Ή μήπως δεν είναι έτσι; Σαν αντάλλαγμα στο βόλεμα τους , οι διδάσκοντες χάϊδευαν τα παιδιά, μοιράζοντας αφειδώς βαθμούς ,δημιουργώντας στρατιές αγραμμάτων αλλά και κακομαθημένων «κανακάρηδων», που τα περίμεναν όλα στο πιάτο. Η παραπαιδεία βέβαια καλά κρατούσε –και κρατεί!-για να μάθει κάτι το παιδί-αφού οι ώρες στο σχολείο παρέμεναν άκαρπες. Στα παιδιά όλα σιγά- σιγά επιτράπηκαν. Ατημέλητη παρουσία με τσιγάρο μέσα στο σχολείο- σε αρκετά δυστυχώς περάσαμε και σε άλλα- , με ύβρεις, με αγένεια , με ψευτο-τσαμπουκά. Μέσα σε όλα αυτά, που αλήθεια ήταν οι πνευματικοί ταγοί, αυτοί , που είχαν και έχουν το ηθικό χρέος να στηλιτεύσουν τα κακώς κείμενα της κοινωνικής πραγματικότητας και να δείξουν τον ορθό δρόμο; Βολεμένοι κι αυτοί στα τεχνικά και δικηγορικά τους γραφεία ή στα «χρυσοφόρα» ιατρεία τους, αδιαφορούσαν για τις στρεβλώσεις της κοινωνίας , έστω κι αν τώρα έρχονται ως όψιμοι τιμητές από τηλεοράσεως , διαρρηγνύοντες τα ιμάτια τους για τη τάχα ψεύτικη και υποκριτική πολιτεία , που τους ξεγέλασε κι αυτούς , ξεχνώντας βέβαια , πως έτσι εξαργύρωναν τον τίτλο(του καθηγητή , του πολιτευτή , του βουλευτή και υπουργού), με την πλήρη αδιαφορία ,σιωπή και απραξία ελέγχου στην αλαζονική εξουσία! Ή μήπως δεν θα έπρεπε να έχει συνταράξει τους εν υπνώσει ευρισκόμενους νεοέλληνες η όζουσα κατάσταση στον τομέα ας υγείας, όπου το «φακελάκι»πάει κι έρχεται ,γιατί αλλιώς μένεις στο ράντζο και πεθαίνεις… Κι έτσι το ερώτημα στους «γηγενείς» αυτής της χώρας ορθώνεται αμείλικτο. Γιατί πληρώνουμε ασφαλιστικές εισφορές ;Για να τις παίζουν οι επιτήδειοι της ψευτο-δημοκρατίας ως «δομημένα ομόλογα στο χρηματιστήριο;
Ποιος αλήθεια στηλίτευσε πραγματικά μέχρι τώρα τους σφετεριστές της εξουσίας , που καταχρώμενοι κάθε έννοια ηθικής και Δικαίου «ζητούσαν» την μίζα τους , για να προχωρήσει η «δουλειά» στην χορήγηση της επιδότησης και την «ένταξη» των ενδιαφερομένων στα διάφορα αναπτυξιακά προγράμματα, στην έγκριση του Δανείου με αδιαφανή μέσα, στην απόκτηση μιας θέσης στο Δημόσιο; Κανείς μα κανείς! Γιατί; Επειδή είχε σβήσει μέσα μας η φλόγα του ηθικού Νόμου, αυτή που κράτησε την Ελλάδα όρθια σε όλο το διάβα της νεότερης ιστορίας της .
Αλλά ακόμη που είναι το θεάρεστο έργο των κεφαλών της εκκλησίας μας; Πότε βγήκαν μπροστάρηδες στα πυρίκαυστα προβλήματα της παραπαίουσας και αποπροσανατολισμένης κοινωνίας; Πότε στηλίτευσαν την αυθαιρεσία των πολιτειακών κνωδάλων; Πάντοτε συμβιβασμένοι και μουγκοί, μια μογιλάλη φατρία κοσμικών ιερέων , που κυνηγά μάλιστα Αγιορείτες , γιατί δεν «συμμορφώνονται προς τας υποδείξεις τους». Πού είσαι αξέχαστε Μακαριστέ Χριστόδουλε , για να τους διδάξεις ήθος ;! Πως αλήθεια όλοι αυτοί οι κοσμικοί ιερείς μπορούν να πείσουν πως διακονούν Χριστό , όταν εξισώνουν Χριστιανισμό και Ισλάμ, όταν υποδέχονται αλαζόνες άθεους , εθνομηδενιστές κυβερνήτες σε μεγάλες στιγμές της Χριστιανοσύνης ,ανήμερα των Φώτων ή όταν αρέσκονται να διοργανώνουν οικουμενικές συνόδους Κολυμβαρίου! Ή να τιμωρούν αγνούς κληρικούς , όταν οι τελευταίοι τόλμησαν να ορθώσουν ομολογία Πίστεως, δηλώνοντας ότι οι εκτός Ορθοδοξίας είναι αιρετικοί !
Βλέπετε να υπάρχει τίποτε ηθικό σε αυτές ας ανίερες συναλλαγές και παρ-ενέργειες ,νεοέλληνες;! Μήπως η έλλειψη του ηθικού νόμου , μας γεμίζει αδράνεια; Γιατί λοιπόν εφησυχάζετε καθεύδοντες ρωμιοί, αρκούμενοι να σας ευλογούν κάθε Κυριακή οι παραπάνω κοσμικοί ιερείς και δεν ορθώνετε λόγο Θεού, από όπου πηγάζει ο περίλαμπρα ανεξίτηλος ηθικός Νόμος;
Γιατί αλήθεια ανέχεστε την διάλυση της οικογένειας, όπου στατιστικά οι μισές και παραπάνω υπάρχουν ως μανογονεϊκές , μέσα σε μια κοινωνία , που λοβοτομεί ηθελημένα το πρότυπο του πατέρα, που στέκεται εχθρικά σ αυτό, ακόμη και με τις αποφάσεις των Δικαστηρίων , που κατά κόρον πριμοδοτούν την «επαναστατημένη» γυναίκα και όχι την ανήμπορη μητέρα, μεταλλάσσοντας έτσι την κοινωνία σε μητριαρχική , με όσες δυσμενείς και αποφώλιες παρενέργειες προκαλούνται στα παιδιά από κάτι τέτοιο
Γιατί λοιπόν Συνέλληνες συμβαίνουν όλα αυτά σήμερα , τα βλέπουμε να περνούν εφιαλτικά από μπροστά μας και όμως δεν κάνουμε απολύτως τίποτε;!
Ψάξτε και βρείτε ας αιτίες λοιπόν σ αυτές τις συμπυκνωμένες με σοφία μεγατόνων μαθηματικής σκέψης , πιο πάνω φράσεις του συγκλονιστικού υπαρξιακού φιλόσοφου Kant.
Η ψευδαίσθηση της ελευθερίας εν ονόματι ψευδεπίγραφων δημοκρατικών , αριστερίστικων ιδεών και ασυδοσίας έχει τίμημα θλιβεροί νεοραγιάδες. Νόμοι πάμπολλοι, που καταργούν ή συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο. Αποτέλεσμα μηδέν! Γιατί; Επειδή όσους νόμους κι αν «κατασκευάσουμε» μας λείπει ο κυριότερος , ο ηθικός, αυτόν που ο Κant έβλεπε βαθιά μέσα του. Αυτόν που μας στέρησαν όλοι οι παρελάσαντες, τσαρλατάνοι , πολιτικάντηδες τόσες δεκαετίες, μαθαίνοντας μας, εμάς και τα παιδιά μας, στην κλεψιά, την ψευτιά , την απάτη, την ύβρη , την αλαζονεία αλλά δυστυχώς και την ρουφιανιά. Βλέπετε πως άνοιξε το «κουτί ας Πανδώρας» και βγήκαν από εκεί όλα τα άνθη του κακού;! Βλέπετε ,γιατί οι δέκα εντολές είναι το ύψιστο ηθικό προϋπάρχον φυσικό Δίκαιο, ανεξάρτητο από τους γραπτούς ανθρώπινους νόμους;
Βλέπετε, γιατί ακόμη και μετά από τόσες οδύνες και ευτελισμούς, αυτή η δορυάλωτη κοινωνία δεν έχει ακόμη συνειδητοποιήσει , ότι είμαστε κόκκοι σινάπεως στους ολετήρες του χρόνου και το μόνο που έπρεπε να κάνει είναι να διαφυλάξει κάτι και για ας επερχόμενες γενιές;O Kant όμως διαισθανόταν ρίγος και θαυμασμό, όταν ατένιζε τον έναστρο ουρανό με τους ακατάλυτους φυσικούς νόμους του, την μοναδική θεϊκή νομοτέλεια και την απεραντοσύνη του , που του υποδείκνυε την ταπεινότητα και την μικρότητά του ως ανθρώπου.
Συνακόλουθα δεν διερωτάται κανείς ούτε καν εξεγείρεται έστω και συνειδησιακά(!) γιατί βραχυκυκλώνουν στους «πυλώνες» της Δικαιοσύνης τα σκάνδαλα της Siemens, της Novartis,του χρηματιστηρίου, των εξοπλιστικών, των δομημένων ομολόγων, γιατί δεν ανοίγουν οι περίφημες λίστες Λαγκάρντ ,Φαλτσιάνι κλπ, αλλά από την άλλη πλευρά το αριστερό και όχι μόνο σινάφι να προαναγγέλλει περικοπές μισθών συντάξεων, πτώχευση και ξεπούλημα ας ΔΕΗ, νέους φόρους , νέο ΕΝΦΙΑ-κι ας τον έσκιζε κι αυτόν ο Αλέξης! ΄-νέα μνημόνια , πάμπολλους λαθρομετανάστες , εγκληματικότητα στο φουλ, διαστροφές του αίσχιστου είδους και άλλα πολλά , «ων ουκ εστι αριθμός»!Αναρωτηθήκατε ποτέ ,αν λειτουργούν κατά το ισχύον Σύνταγμα μας , έστω επαρκώς, οι χωριστές εξουσίες της Πολιτείας ή είναι δέσμιες της μιας δυναστικής ,της εκάστοτε κυβερνητικής;
Όσα σοφά και με ιδιαίτερο λυρισμό ο Kant είπε, τα έχουν πει με διαπρύσιο λόγο και δικοί μας αρχαίοι φιλόσοφοι , όπως ο Πλάτων στην Πολιτεία και τους Νόμους του , ο Αριστοτέλης στην Ηθική του, ο Αισχύλος και Ευριπίδης στις τραγωδίες τους . Πίστευαν στις αυτόνομες ηθικές επιταγές μιας κοινωνίας. Εμείς όμως φτάσαμε στο σημείο να μη μας απασχολεί και πολύ ούτε κι αυτός ο ετερόνομος κρατικός καταναγκασμός, γιατί τον έχουν πρώτα απ όλα «απεμπολήσει» οι φύλακες! Η αιτία; Απώλεσαν και οι ίδιοι τον ηθικό νόμο, που έπρεπε να έχουν μέσα τους ,προευτρεπίζοντας με την αδράνεια τους , την καταστροφή. Δυστυχώς αλλά όλο το σύμπαν συνωμοτεί και υποτονθορύζει τα υπαρξιακά αδιέξοδά μας…
Όχι μόνο δεν εφαρμόζουμε τις ηθικές επιταγές, παρά οιμώζουμε σαν τις μωρές παρθένες, ότι τα χάνουμε όλα. Γιατί μας λείπει η παιδεία κι ας λέμε , ότι έχουμε… .Απαίδευτους και ημιμαθείς παράγει το σύστημα , γιατί έτσι βολεύεται. Έχετε αντίρρηση ; Σκεφθείτε το ιδιαίτερα τώρα , που θα ανταλλάσετε από μέρους σας πασχαλινές, ρηχές και ανούσιες ευχές. Τον ηθικό νόμο τον έχουμε εγκαταλείψει προ πολλού .Αντ αυτού , μόνο ύβρις και αλαζονεία από γυάλινους εύθραυστους υπεράνθρωπους. Ο νόμος του αντιπεπονθότος προ των πυλών. Ο Αρμαγεδδών έρχεται…
* Το άρθρο αυτό αφιερώνεται στη μνήμη του κορυφαίου καθηγητή της Νομικής Αθηνών στον τομέα της Πολιτικής Δικονομίας αλλά συνάμα και βαθυστόχαστο γνώστη της φιλοσοφίας Δικαίου, Γεώργιο Μητσόπουλο, ο οποίος είχε πυξίδα ζωής την βαθιά φιλοσοφική σκέψη του Εmmanuel Kant. Eυτύχησα να τον έχω Δάσκαλο, η διδασκαλία του οποίου έχει χαράξει βαθιά την ψυχή μου.
