Την Τρίτη 15 Αυγούστου, η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει και πανηγυρίζει την μεγάλη εορτή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, το «Πάσχα του καλοκαιριού», όπως λέει ο λαός μας.
Το απόγευμα της Δευτέρας στον ιστορικό Ναό της Παναγίας Κοσμοσώτειρας στις Φέρες, τελέσθηκε ο Μέγας Αυγουστου Αρχιερατικός Εσπερινός της εορτής χοροστατούντος του Μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως κ.κ. Ανθίμου και ακολούθως η Λιτανεία της Εικόνος της Παναγίας της Κοσμοσώτειρας στους δρόμους των Φερών.
Στο πλαίσιο του Πανθρακικού προσκυνήματος του δεκαπεντάυγουστου τίμησε με την παρουσία του ο Διοικητής του Δ΄ Σώματος Στρατού , Αντιστράτηγος Γεώργιος Καμπάς, γνωστός για τους ιδιαίτερους δεσμούς και την αγάπη του για την περιοχή. Ο Θρακιώτης Γενικός Αστυνομικός Διευθυντής της Περιφέρειας ΑΜΘ Ταξίαρχο Νίκολαος Μενεξίδης ενώ ανώτερο βαθμό ήταν η εκπροσώπηση από την Πυροσβεστική και Λυμένο Σώμα
Από την πολίτικη ηγεσία το παρών έδωσαν οι Βουλευτές Έβρου Δημήτριος Ρίζος και Αναστάσιος Δημοσχάκης ενώ η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης εκπροσωπήθηκε από τον ανώτατο βαθμό της , τον Περιφερειάρχη κ. Χρήστο Μέτιο καθώς και από: τον Πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου κ. Σωτήριο Μποταΐτη, τον Αντιπεριφερειαρχη Έβρου κ. Δημήτριο Πέτροβιτς , από την Θεματική Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Ελένη Δημούδη και Περιφερειακούς Συμβούλους
Ο Δήμος Αλεξανδρουπολης όπου εορτάζει καθώς οι Φερες ανήκουν μέσα εδάφη του εκπροσωπήθηκαν σε ανώτατο βαθμό από τον Δήμαρχο Αλεξανδρουπολης κ. Ευαγγελο Λαμπακη , τον Αντιδήμαρχο Φερών και Πρωτογενούς Τομέα κ. Νικόλαο Γκότση καθώς και από Δημοτικούς Συμβούλους
Εξαιρετική συμμετοχή της Στρατιωτικής Μουσικής όπου ήταν παρών στο άγημα καθώς και στην Λιτανεία της Εικόνος της Παναγίας της Κοσμοσώτειρας στους δρόμους των Φερών
Φέτος στην Λιτανεία το παρών έδωσαν και δύο Αυτοκρατορικές Βυζαντινές γυναικείες φορεσιές.
Οι φορεσιές απεστάλησαν μετά από αίτημα του Σεβ. Μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως , από την Ιερά Μητρόπολη Σπάρτης και το Λύκειο των Ελληνίδων Σπάρτης, προς τιμήν του εορτασμού των 865 χρόνων της Παναγίας Κοσμοσώτειρας.
Πριν την απόλυση η χορωδία Φερών έψαλε τον ύμνο στη Πανάγια, «Η Παναγία των Θρακών».
Η Παναγία Κοσμοσώτειρα αποτελεί το θρησκευτικό σύμβολο της Θράκης και έχει ανακηρυχτεί προστάτιδα των απανταχού Θρακιωτών.
Σύμφωνα με το greece.terrabook.com:
Η Μονή Παναγίας Κοσμοσώτειραςείναι μια από τις ιστορικότερες της Ελλάδας και το σημείο αναφοράς των Θρακών Χριστιανών ανά τον κόσμο.
Βρίσκεται στην κορυφή ενός λοφίσκου στις Φέρες, στο κέντρο της πόλης, στη θέση της αρχαίας πόλης Βήρας. Η Παναγία Κοσμοσώτειρα ιδρύθηκε το 1151 από τον Βυζαντινό Σεβαστοκράτορα Ισαάκ Κομνηνό, με βάση τα σχέδια της Αγιά-Σοφιάς και διασώζεται 900 χρόνια αργότερα σε πολύ καλή κατάσταση. Έχουμε την τύχη σήμερα, να είναι γνωστή η ιστορία του ιδρυτή της και το τυπικό της Μονής, που ο ίδιος συνέταξε, αλλά και η πορεία του μοναστηριού μέσα στους αιώνες.
Το οικοδόμημα της Παναγίας Κοσμοσώτειρας είναι κατασκευασμένο από πέτρες και πλίνθους και είναι ρυθμού σταυροειδούς με πέντε τρούλους. Ο κεντρικός έχει διάμετρο 7 μέτρων, με παράθυρα γύρω γύρω, που αφήνουν το φως να μπει και κάνουν τον τρούλο να μοιάζει πως αιωρείται.
Κάθε χρόνο, στις 15 Αυγούστου που γιορτάζει το Μοναστήρι συρρέει εδώ πλήθος κόσμου, καθώς η Παναγία Κοσμοσώτειρα έχει καθιερωθεί ως το Παγκόσμιο Προσκύνημα των Θρακών.
Ο ιδρυτής της Παναγίας Κοσμοσώτειρας
Ο Ισαάκ Κομνηνός μετά τον θάνατο του πατέρα του Αυτοκράτορα Αλέξιου Α’ Κομνηνού στη διαμάχη που ξέσπασε μεταξύ των αδερφών για το θρόνο, πήρε το μέρος του αδερφού του Ιωάννη, που μετέπειτα έγινε όντως αυτοκράτορας και τους έδωσε τον τίτλο του σεβαστοκράτορα.
Σε ηλικία 59 ετών και ενώ είχε ήδη προσβληθεί από κάποια ασθένεια που τον οδηγούσε στον θάνατο, βρέθηκε στις Φέρες, την αρχαία Βήρα. Όπως περιγράφει ο ίδιος, «περί τα χείλη του ποταμού και σε τόπο έρημο ανθρώπων και οικημάτων καθίδρυσε το της Κοσμοσωτήρας και Θεομήτορος φροντιστήριον, ανδρών μοναζόντων». Ήταν το έτος 6.660 από κτίσεως κόσμου κατά την 15η Ινδικτιώνα, δηλαδή από 1ης Σεπτεμβρίου 1151 μέχρι 31ης Αυγούστου 1152 μ.Χ.
Για τις κατασκευές στην Παναγία Κοσμοσώτειρα ο σεβαστοκράτορας έδωσε σχεδόν ολόκληρη την περιουσία του, ενώ ως το τέλος της ζωής του παρακολουθούσε προσωπικά όλες τις εργασίες. Πέθανε το 1152, λίγο μετά την ολοκλήρωση του έργου και αφού είχε συγγράψει με κάθε λεπτομέρεια και το τυπικό της μονής της Παναγίας Κοσμοσώτειρας. Τάφηκε στο μοναστήρι, ενώ η επιγραφή που τοποθετήθηκε στον τάφο του σώζεται σήμερα στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης. Παρόλο που ζήτησε από τους μοναχούς να τον μνημονεύουν καθημερινά στις προσευχές τους, τους απαγόρευσε να τον απεικονίσουν στο μοναστήρι.
Η αρχιτεκτονική του Μοναστηριού
Κατασκευάζει ολόκληρο μοναστηριακό οχυρωμένο συγκρότημα, με τετράγωνο πύργο ύψους 8 μέτρων για τα σήμαντρα. Μέρος των τειχών και του πύργου σώζονται σήμερα στις Φέρες, ενώ από τα υπόλοιπα κτήρια έχει σωθεί μόνο το Καθολικό της Μονής, ο Ναός της Παναγίας Κοσμοσώτειρας. Η κύρια πύλη του μοναστηριού βρισκόταν βόρεια, ενώ από την ανατολική εισέρχονταν στον εξωτερικό αυλόγυρο οι γυναίκες – μόνο όμως τρεις φορές τον χρόνο (του Ευαγγελισμού, στο Γενέσιο και στην Κοίμηση της Θεοτόκου), για να μην σκανδαλίζονται οι μοναχοί, όπως αναφέρει ο ίδιος στο τυπικό της Μονής.
Στον εξωτερικό περίβολο της Παναγίας Κοσμοσώτειρας υπήρχε δεύτερος ναός, αφιερωμένος στον Άγιο Προκόπιο και ακόμα βιβλιοθήκη, σκευοφυλάκιο, βεστιάριο, ξενώνας, λουτρά, δεσποτικό διαμέρισμα, διαμερίσματα για φιλοξενία επισήμων, οι στάβλοι, τα εργαστήρια και οι μεγάλες αποθήκες.
Το σπουδαιότερο κτίσμα της μονής εκτός από το καθολικό ήταν το γηροκομείο ή νοσοκομείο, που κατά τη λειτουργία του περιέθαλψε ανήμπορους ανθρώπους από τη γύρω περιοχή παρουσιάζοντας μεγάλο έργο. Πιο πέρα από τον εξωτερικό περίβολο της Παναγίας Κοσμοσώτειρας βρισκόταν, με δική του περίφραξη και παρεκκλήσιο, το νεκροταφείο των μοναχών. Βορειοδυτικά της Μονής και σε άμεση σχέση μ’ αυτήν ήταν το υδραγωγείο, που κατασκευάστηκε ειδικά για να τροφοδοτεί με πόσιμο νερό το μοναστήρι.
Η Παναγία Κοσμοσώτειρα βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Εγνατίας με το Δέλτα του Έβρου, περιοχή στρατηγικής και οικονομικής σημασίας για το Βυζάντιο, με τον Ισαάκ Κομνηνό να φροντίζει αμέσως να ιδρύσει και οικισμό γύρω από τη μοναστήρι, που κατοικήθηκε από αγρότες των γύρω περιοχών.
Ο Μονοκέφαλος Αετός
Στην Παναγία την Κοσμοσώτειρα σώζεται μεγάλο τμήμα των αγιογραφιών της και του γλυπτού διακόσμου. Ανάμεσα στα σημαντικότερα στοιχεία είναι και ο εντοιχισμένος, μαρμάρινος, ανάγλυφος, μονοκέφαλος αετός, σύμβολο της Δυναστείας των Κομνηνών. Θεωρείται ένα από τα παλαιότερα εμβλήματα του Βυζαντίου και κατά τους μελετητές αποδεικνύει ότι εδώ υπήρχε βασιλικός τάφος της οικογένειας.
Ρεπορτάζ Επιμέλεια: Γιάννης Ναλμπάντης
