Μελαγχολία των Χριστουγέννων: Οδηγός επιθυμιών
Την περίοδο των γιορτών θα δεις στους δρόμους ανθρώπους βιαστικούς, στην προσπάθεια να προλάβουν, να χωρέσουν σε όλες τις «απαιτήσεις» της συνθήκης, ανθρώπους που αγωνιώντας επιχειρούν να απολαύσουν όσα περισσότερα μπορούν. Ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί κάποιες μέρες να είσαι και εσύ.
Και παρά τον κοπιώδη αγώνα και ενώ όλα φαίνονται λαμπερά, γιορτινά και χαρούμενα, ώσπου ξαφνικά πλησιάζει μία διάθεση που φαίνεται λίγο αταίριαστη, η αναφερόμενη ως «Μελαγχολία των Χριστουγέννων. Σε κάνει και αναρωτιέσαι «Μα καλά, πως και νιώθω έτσι;», «Είμαι πια τόσο αχάριστος/η; Ενώ έχω όλα τα καλά, δεν ευχαριστιέμαι;», «Πως θα την κάνω να φύγει; Πως μπορώ να διώξω αυτήν την μελαγχολία;», «Αφού αισθάνομαι έτσι δεν υπάρχει λόγος να επιχειρήσω να διασκεδάσω».
Τι είναι όμως αυτή η Μελαγχολία των Χριστουγέννων;
Αφορά ένα διευρυμένο αίσθημα θλίψης, μία κατάσταση άκεφης διάθεσης, που σαν ένα απαλό πέπλο ακουμπά στους ώμους και κάνει κάθε κίνηση λίγο πιο βαριά και λίγο πιο δύσκολη. Η εμφάνιση της γίνεται ξαφνικά και εκλύεται από πολλούς παράγοντες, που ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Ενδεικτικά δύναται να πυροδοτείται από:
- την ύπαρξη εξωπραγματικών προσδοκιών για το πώς πρέπει να είναι η εορταστική περίοδος
- την απουσία αγαπημένων προσώπων, που γίνεται εντονότερη κατά την διάρκεια των χαρούμενων ημερών
- την ανησυχία μήπως φέτος τα Χριστούγεννα δεν είναι το ίδιο ωραία με παλαιότερες χρονιές
- την μοναχικότητα και τον φόβο για αυτήν
- την σύγκριση με τα πρότυπα που προβάλλονται από τα Social Media κ.α.
Πως όμως μπορεί κανείς να μετατρέψει την μελαγχολική διάθεση σε μία νέα διδακτική εμπειρία; Να την μετατρέψει από εχθρό σε σύμμαχο;
Η θλίψη που καθηλώνει, μοιάζει να είναι μια θλίψη που προσπαθεί κάτι να σου μεταφέρει, που προσπαθεί ίσως να σου πει, άκου τι θέλεις, τι χρειάζεσαι!
Σαν να έρχεται ώστε να σε απομονώσει για να σου προσφέρει τον χώρο να πάρεις απόσταση και να παρατηρήσεις από μακριά όσα σου συμβαίνουν.
Αξιοποίησε λοιπόν αυτήν την ευκαιρία και αναρωτήσου:
- Εάν σε μία φανταστική κατάσταση μπορούσες να ζήσεις ακριβώς όλες τις ιδεατές προσδοκίες σου, πως θα ένιωθες; Ποιο συναίσθημα θα κυριαρχούσε; Εάν ήθελες σήμερα να πετύχεις το ίδιο συναίσθημα, πως θα το επιχειρούσες, τι θα έκανες και ποιοι άλλοι θα σε πλαισίωναν;
- Τι συνήθιζες να κάνεις με τα αγαπημένα σου πρόσωπα, τα οποία δεν βρίσκονται πλέον κοντά σου, στην διάρκεια της εορταστικής περιόδου; Ποιες από αυτές τις συνήθειες μπορείς να αναβιώσεις σήμερα, αποδίδοντας έναν φόρο τιμής; Τι φαντάζεσαι ότι ένα ήταν σήμερα εδώ θα σε συμβούλευαν;
- Έχοντας αναμνήσεις των Χριστουγέννων από προηγούμενες χρονιές είναι σαν να έχεις μία πυξίδα για να σε καθοδηγεί. Ποιες παράμετροι σε βοήθησαν τα προηγούμενα χρόνια να περάσεις καλά; Ποιες από αυτές μπορείς να επαναλάβεις φέτος και με ποιον τρόπο; Αλλά ακόμη μπορείς να γνωρίζεις και τι ήταν αυτό που μείωσε την χαρά σου και θα ήθελες φέτος να δοκιμάσεις να το προσεγγίσεις αλλιώτικα.
- Ακόμη κι αν τα Χριστούγεννα βρεθείς μόνος/η, πως μπορείς να σου προσφέρεις μία γιορτή; Εάν δεις την μοναχικοτήτα ως μία ευκαιρία για στροφή προς τα μέσα, για μια βουτιά προς όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό σου, τι θα ανακάλυπτες; Πως θα μπορούσες να σε φροντίσεις; Να σε αγαπήσεις; Μπορεί μέχρι σήμερα να μην το έχεις επιχειρήσει, αλλά ποιες παροχές θα απολάμβανες να προσφέρεις από εσένα σε εσένα; Θα μπορούσε να είναι μία βόλτα στην φωτισμένη πόλη ή και ένα νόστιμο γεύμα. Αρκεί να το ανακαλύψεις!
- Εάν οι εικόνες στα Social Media, σε παρακινούσαν να δεις την ζωή σου σε στιγμιότυπα, σε εικόνες, ποιες θα ήθελες να αποθανατίσεις; Με ποια μουσική θα τις πλαισίωνες; Αυτή η σκέψη μάλλον θα σε βοηθούσε να ρομαντικοποιήσεις όσα σου συμβαίνουν; Να τα δεις και με μια άλλη ματιά;
Φέτος τα Χριστούγεννα, μπορεί να εμφανιστούν πολλές ή και λίγες Χριστουγεννιάτικες μελαγχολίες. Φέτος ας προσπαθήσουμε να τις ακούσουμε, να τις παρατηρήσουμε και μαζί τους να φτιάξουμε, έναν παράδρομο στα αδιέξοδα!
Κάνοντας τον απολογισμό της χρονιάς που φεύγει ας γιορτάσουμε για όλα όσα υπήρξαν, για όλα όσα μας σμίλευσαν και μας ενδυνάμωσαν, στοχεύοντας στην ανασκόπηση και όχι στην αυτοτιμωρία. Ας εστιάσουμε στις δυνάμεις μας και ας μας δούμε νικητές και όχι ηττημένους. Ας κρατήσουμε όσα χρειαζόμαστε για να μπούμε στο νέο έτος με μεγαλύτερη ώθηση και φόρα.
Σίγουρα αυτά τα Χριστούγεννα θα είναι Διαφορετικά αλλά κυρίως θα είναι Μοναδικά. Ας τους δώσουμε μια ευκαιρία να μας εκπλήξουν!
Η Βαμβακερού Άννα είναι Ψυχολόγος–Ψυχοθεραπεύτρια. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Συνέχισε την εκπαίδευση της παρακολουθώντας το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ψυχική Υγεία Παιδιού και Εφήβου», του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κρήτης. Παράλληλα εκπαιδεύεται στην Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική στο Κέντρο Συστημικής Μελέτης και Θεραπείας Θεσσαλονίκης (Κε.Σ.Με.Θ.Θ). Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια και σεμινάρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ εκπροσώπησε στην Ελλάδα την καμπάνια Mind the Mind και το Research Summer School 2022, της E.F.P.S.A.
