Πραγματοποιήθηκε σήμερα Κυριακή 30 Απριλίου 2017 στον χώρο του μνημείου στην είσοδο της Ξυλαγανής η εκδήλωση μνήμης για τα 29 παλικάρια από την Ξυλαγανή που τον Απρίλιο του 1944 εκτελέσθηκαν από τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής.
Την επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μαρωνείας Κομοτηνής Παντελεήμων ενώ ακολούθησε προσκλητήριο πεσόντων ,κατάθεση στεφάνων, χαιρετισμός του Δημάρχου Μαρώνειας Σαπών Γιάννη Σταυρίδη και ομιλία της μαθήτριας Δάφνης Δουδουλακάκη απογόνου πεσόντος .
Η εκδήλωση έκλεισε με τον εθνικό ύμνο από τη Φιλαρμονική του Δήμου Μαρώνειας Σαπών και τη μεικτή χορωδία της Ξυλαγανής.
Παρέστησαν οι βουλευτές Μουσταφά Μουσταφά και Αιχάν Καραγιουσούφ ,ο νέος Ταξίαρχος Δκτης της ΧΧΙ ΤΘΤ ,ο Αστυνομικός Δντης Ροδόπης, ο Πρόεδρος των Αποστράτων Αστυνομικών Ροδόπης, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι του Συνδέσμου ειδικών δυνάμεων Ροδόπης ενώ εκπροσωπήθηκαν ο βουλευτής Ιλχάν Αχμέτ και ο Αντιπεριφερειάρχης Ροδόπης.
Ακουλουθούν οι ομιλίες που εκφωνήθηκαν
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΣΑΠΩΝ ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΩΝ 73 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ 29 ΞΥΛΑΓΑΝΙΩΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ
Σεβασμιότατε
Αιδεσιμότατε
Κύριοι Βουλευτές
Κύριε εκπρόσωπε του Περιφερειάρχη ΑΜΘ
Κύριοι και Κυρίες συνάδελφοι στο Δημοτικό Συμβούλιο
Κύριοι εκπρόσωποι εφεδροπολεμικών και αντιστασιακών οργανώσεων
Κυρίες και κύριοι συντοπίτες
Πέρασαν 73 χρόνια από τον πικρό εκείνο Απρίλη του 1944 όταν 29 παλικάρια από την Ξυλαγανή έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και την πατρίδα περνώντας στο Πάνθεον των Ελλήνων Ηρώων γράφοντας μία ακόμη λαμπρή σελίδα στην νεώτερη ιστορία του τόπου και χαράσσοντας ανεξίτηλα την συλλογική μας μνήμη.
Οι 29 Ξυλαγανιώτες Θρακιώτες ήρωες που σήμερα τιμούμε αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι μίας μαρτυρικής ιστορίας της ιστορικής Θράκης που δυστυχώς δεν έχει δεόντως αναδειχθεί όπως θα έπρεπε ούτε συμπεριλαμβάνεται στα σχολικά βιβλία με τους τόπους μαρτυρίου της κατοχής .Μένει λοιπόν σε μας να κρατήσουμε την μνήμη των ηρώων αυτών ζωντανή και να μνημονεύουμε την προσφορά τους στην πατρίδα, το έθνος ,τον παγκόσμιο αγώνα για ελευθερία και αξιοπρέπεια.
«Ήθελαν να είναι ελεύθεροι και τους σκότωσαν τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής» αναγράφει η επιτύμβια πλάκα ,εδώ στο μνημείο που στήθηκε στη μνήμη των 29 συμπατριωτών μας αποτυπώνοντας επιγραμματικά το νόημα της θυσίας τους.
Την εποχή εκείνη η Θράκη ζώστηκε με μία σκληρή και ανάλγητη κατοχή. Στις Γερμανικές δυνάμεις προστέθηκαν και οι Βουλγαρικές που διείδαν την ευκαιρία υλοποίησης των στρατηγικών επιδιώξεων των εθνικιστικών ηγεσιών τους μέσα από την εφαρμογή μέτρων εκβουλγαρισμού των Θρακιωτών ,αλλοίωσης του εθνικού φρονήματός τους ,της θρησκευτικής τους αναφοράς αλλά και του πληθυσμού με μετακινήσεις και εκτεταμένους εποικισμούς .Σε κάθε χωριό εγκαταστάθηκαν Βούλγαροι ,η ελληνική γλώσσα τέθηκε υπό διωγμό ,η βία και η σκληρότητα ήταν κομμάτι μίας καθημερινότητας όπως και οι αρπαγές ζώων και πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων των ελλήνων.
Παρόλα αυτά οι Θρακιώτες δεν κάμφθηκαν.
Δεν προσκύνησαν.
Κράτησαν την ψυχή και το φρόνημά τους αδούλωτο .
Ονειρεύονταν την ελευθερία ,επιζητούσαν μία άλλη ζωή για τους ίδιους και τα παιδιά τους.
Ποιοι; Αυτοί που λίγα χρόνια πριν τα είχαν χάσει όλα όταν υποχρεώθηκαν να ξεριζωθούν από την Βόρεια και την Ανατολική Θράκη, από τις πατρογονικές τους εστίες και να εγκατασταθούν εδώ ως πρόσφυγες.
Αυτοί που πολέμησαν πάνω στην Πίνδο γράφοντας μία ακόμη λαμπρή εποποιία στον ελληνοιταλικό πόλεμο..
Από αυτό το υλικό ήταν φτιαγμένα τα παλικάρια που αποφάσισαν να ενταχθούν στην εθνική αντίσταση και να αποτινάξουν τον γερμανοβουλγαρικό ζυγό.
Ο Μαρτυρικός τους θάνατος κληροδοτεί σε όλους εμάς ,τους φορείς αυτής της βαριάς εθνικής κληρονομίας ένα ύψιστο χρέος.
Να κρατήσουμε τη μνήμη και την θυσία τους ζωντανή.
Να μην επιτρέψουμε στη συλλογική μνήμη να ξεχάσει .
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, το μήνυμα της θυσίας τους είναι επίκαιρο.
Στις μέρες μας που η πατρίδα περνά δύσκολες ώρες και ορισμένες φορές γίνεται πολύς λόγος για την εθνική μας κυριαρχία, αυτοί οι αγωνιστές μας στέλνουν ακόμη ένα μήνυμα, Να παραμείνουμε αταλάντευτοι στις θέσεις μας να φυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού την πατρίδα και την ανεξαρτησία της.
Ναι είμαστε περήφανοι για εκείνους και δηλώνουμε ότι η σημαία του αγώνα ,της αντίστασης ,της προσδοκίας για ένα μέλλον καλύτερο δεν θα υποσταλεί ποτέ.
Για μας η δική τους θυσία είναι ιστορική ταυτότητα!
Ας αναπαύσει ο Θεός τις ψυχές των παλικαριών εκείνων και να κρατήσει τη μνήμη τους Αιώνια
Αθάνατοι!».
Σας ευχαριστώ
ΟΜΙΛΙΑ ΔΑΦΝΗΣ ΔΟΥΔΟΥΛΑΚΑΚΗ ΑΠΟΓΟΝΟΥ ΠΕΣΟΝΤΟΣ ΞΥΛΑΓΑΝΙΩΤΗ ΑΠΟ ΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1944
Σεβασμιότατε
Κυρίες και Κύριοι επίσημοι
Συγχωριανοί μας
Λίγος καιρός απέμεινε τότε, τον Απρίλη του 1944 για να χαράξει η λευτεριά στην πατρίδα μας και να αποτιναχθεί ο βαρύς ναζιστικός ζυγός που της επιβλήθηκε με την Γερμανική επέμβαση που ακολούθησε την ατιμωτική ιταλική ήττα στα βουνά της Πίνδου…
Η Ελλάδα έζησε διπλή κατοχή. Γερμανική και ιταλική και πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος αθώων ανθρώπων ,συμπατριωτών μας , που εκτελέσθηκαν ή μαρτύρησαν από τα βασανιστήρια ή πέθαναν από την πείνα και τις κακουχίες.
Η πατρίδα μας η Θράκη ζώστηκε με τριπλή κατοχή .Στον τόπο μας για δεύτερη φορά σε μισό αιώνα εμφανίστηκαν τα φασιστικά στρατεύματα της Βουλγαρίας που είδε μέσα από την Γερμανική επέλαση την ιστορική ευκαιρία να εκπληρώσει τον διαρκή επεκτατικό της στόχο για προσάρτηση της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και κάθοδο στην θάλασσα του Αιγαίου πελάγους.
Οι Βούλγαροι είχαν ξαναπατήσει το πόδι τους στη Θράκη το 1913 και μέχρι το 1920 που η Θράκη ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό εφάρμοσαν μία πολιτική βίαιου εκβουλγαρισμού του τοπικού πληθυσμού με συνακόλουθη αλλοίωση του πολιτιστικού αλλά και του θρησκευτικού υπόβαθρου της .Στόχος η δημιουργία τετελεσμένων που θα οδηγούσαν σε ένα νέο στάτους κβο ,έναν εθνικό κατ ουσίαν ακρωτηριασμό της Ελλάδας .Η συνθήκη των Σεβρών απέτρεψε αυτήν την εξέλιξη ο στόχος όμως των Βούλγαρων εθνικιστών προφανώς παρέμενε άσβεστος και η ευκαιρία δόθηκε με τα νέα δεδομένα που δημιούργησε στην Βαλκανική χερσόνησο ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η δεύτερη βουλγαρική κατοχή στη Θράκη ήταν ιδιαιτέρως σκληρή. Οι Βούλγαροι πιθίνεια όργανα των γερμανών εκτέλεσαν μία σειρά από πολιτικές κατατρομοκράτησης και εκφοβισμού του τοπικού πληθυσμού ενώ ήταν εκείνοι που που η ιστορία τους επέρριψε την βαριά ευθύνη της εφαρμογής του σχεδίου του εκτοπισμού και στη συνέχεια της εξόντωσης στο στρατόπεδο της Τρεμπλίνκα της Πολωνίας του σχεδίου της ολοκληρωτικής εξόντωσης των 1000 περίπου Εβραίων της Κομοτηνής το Μάρτιο του 1943.
Το βουλγαρικό κράτος ονόμασε την κατεχόμενη περιοχή «Μπελομόριε» (Άσπρη θάλασσα) και ξεκίνησε την αναθεώρηση της πραγματικότητας της περιοχής με την αντικατάσταση των ελληνικών πολιτικών και αστυνομικών υπηρεσιών με αντίστοιχες βουλγαρικές και την αναθεώρηση του πολιτικού χάρτη (χάραξη νέων επαρχιών κι ενσωμάτωση άλλων σε υπάρχουσες βουλγαρικές). Κύριο όργανο στην προσπάθεια αυτή υπήρξαν και οι διάφοροι βουλγαρικοί πατριωτικοί και αθλητικοί σύλλογοι και οι κατά τόπους βουλγαρικές εφημερίδες. Έγιναν προσπάθειες υπαγωγής του πληθυσμού στο βουλγαρικό εκπαιδευτικό σύστημα οι οποίες ωστόσο δεν είχαν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, παράλληλα με απαγόρευση χρήσης της ελληνικής γλώσσας και επιβολής χρήσης της βουλγαρικής στη δημόσια ζωή. Επίσης η ελληνική εκκλησιαστική δομή αναιρέθηκε για να ενταχθούν οι εκκλησίες στην βουλγαρική εξαρχία.
Οι πολιτικές πολιτικής και οικονομικής καταδίωξης των Ελλήνων και των λοιπών εθνοτικών ομάδων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης συμπεριέλαβαν επιστράτευση για αμισθί εργασία σε έργα στην κατεχόμενη Γιουγκοσλαβία, στην Βουλγαρία ή στα κατεχόμενα ελληνικά εδάφη για την κατασκευή σιδηροδρόμων και την καταστροφή ελληνικών οχυρωματικών έργων. Ο δριμύς λοιμός του χειμώνα του 1942-43 βρήκε τους Έλληνες κατοίκους να στερούνται βασικές προμήθειες αγαθών (φαρμάκων και τροφίμων) και να υπόκεινται σε οικονομική διάκριση με αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών από ασιτία.
Όσον αφορά την οικονομική πραγματικότητα, οι βουλγαρικές αρχές πήραν μέτρα για τον περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας των Ελλήνων. Ο οικονομικός αυτός διωγμός εντάθηκε και με τις ευρύτατες καταστροφές που προκάλεσαν οι βουλγαρικές αρχές στην οικονομική δραστηριότητα των κατεχόμενων. Οι ζημιές στην ελληνική οικονομία από την ευρύτερη διαχείριση των Βουλγάρων των περιοχών αυτών ανήλθαν στα 985.000.000 δολάρια τραγική μείωση των δασών και συμβολή στην ερήμωση της υπαίθρου.
Ο ελληνικός πληθυσμός της περιοχής παρουσίασε τρομερές μειώσεις καθώς πολλοί αναγκάστηκαν σε έξοδο προς την γερμανοκρατούμενη Μακεδονία, την Αθήνα και τον Πειραιά με την φυγή ατόμων να υπολογίζεται σε 170.000. Από την άλλη πλευρά οι βουλγαρικές αρχές προσπάθησαν να προσελκύσουν κατοίκους της Βουλγαρίας με σκοπό τον εποικισμό των κατεχομένων περιοχών. Υπολογίζεται ότι περίπου 120.000 έποικοι εγκαταστάθηκαν στα 3 χρόνια της κατοχής αν και τόσο το χαμηλό επίπεδο των εποίκων όσο και η αντικειμενική πραγματικότητα της περιοχής απέτρεψαν την ουσιαστική μεταβολή του χαρακτήρα των κατεχόμενων.
Σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον ζούσαν οι συγχωριανοί μας κατά τη διάρκεια της κατοχής. Υπέμειναν αυτή τη βίαιη και σκληρή πραγματικότητα αλλά μέσα τους η φωτιά της ελευθερίας ,η πίστη στο Θεό και στην πατρίδα ήταν άσβεστη και ακατάβλητη .Κι ας ήταν φτωχοί .Κι ας είχαν περάσει λίγα μόλις χρόνια από την προσφυγιά τους και την εγκατάλειψη των πατρογονικών τους εστιών σε Ανατολική Θράκη και Ανατολική Ρωμυλία.
Αυτή η πίστη στο ιδανικό της ελευθερίας οδήγησε τα παλικάρια στην απόφασή τους να αψηφίσουν τον κίνδυνο και να τάξουν τους εαυτούς τους στην υπηρεσία της πατρίδας που τους καλούσε να αντισταθούν, να μην υποδουλώσουν το πνεύμα τους ,να αγωνιστούν με κάθε τρόπο για την αποτίναξη του ζυγού …
Δυστυχώς όμως τα σχέδιά τους δεν ευοδώθηκαν και οι πρόγονοί μας έπεσαν στα χέρια των Βουλγάρων .Για μέρες βασανίστηκαν άγρια για να προδώσουν τα σχέδια τους και τελικά μαρτύρησαν και έβαψαν με το ιερό αίμα τους τα χώματα στα οποία σήμερα βρισκόμαστε μπαίνοντας και αυτοί στη χωρία των εθνικών μας ηρώων .Των πατριωτών που η Ελλάδα χρωστά αιώνια ευγνωμοσύνη.
Άφησαν πίσω τους μάνες ,πατεράδες ,γυναίκες και παιδιά ορφανά…Που έζησαν το δικό τους δράμα για πολλά χρόνια με τις πληγές να παραμένουν για δεκαετίες χέουσες …Με νέα γενιά συμπατριωτών μας είχε χαθεί…
Η ηρωική πράξη των 29 Ξυλαγανιωτών παλικαριών δεν ξεχνιέται .
Παραμένει ζωντανή στην συλλογική μνήμη για να μας θυμίζει το διαρκές ιστορικό μας χρέος.
Και μεις οι νεώτεροι είμαστε περήφανοι για τους προγόνους μας
Για τους Ξυλαγανιώτες εκείνους ήρωες που δεν σκέφτηκαν στιγμή το φόβο και έδωσαν ότι πολυτιμότερο είχαν για την πατρίδα και το έθνος.
Η μαρτυρική τους στάση είναι τιμή αλλά και ευθύνη.
Μεγαλώσαμε με αυτήν και θέλουμε και τα παιδιά μας να μάθουν από μας για τους ήρωες προγόνους τους.
Στη λήθη της ιστορίας απαντάμε με την αυτογνωσία της ιστορικής μας διαδρομής και την κληρονομιά εκείνη που καταστήσει την Ξυλαγανή στους τόπους που γέννησαν μάρτυρες και ήρωες για την Θράκη, την Ελλάδα μας..
Αθάνατοι οι 29 ήρωες Ξυλαγανιώτες
Ας είναι η μνήμη τους αιώνια
Δάφνη Δουδουλακάκη
