Γιατί συνεχίζουν να σκοτώνονται στην Ουκρανία;
Η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου υποδεχόμενη τον πρόεδρο Ζελένσκι ζήτησε από τους συμμάχους να εξετάσουν “γρήγορα, ως επόμενο βήμα την παροχή συστημάτων μεγάλης εμβέλειας” και μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία. Καμία νύξη περί ειρήνης. Έκφραση και αυτό του νεωτερικού πολιτισμού, με τις εκατόμβες των δύο παγκοσμίων πολέμων, του Ολοκαυτώματος, της Χιροσίμα, του Ναγκασάκι, του Βιετνάμ και τόσων άλλων; Πρόσφατα, οι ηγέτες των ισχυρών κρατών αποφάσισαν την αποστολή σύγχρονων αρμάτων μάχης στην Ουκρανία ενώ ακολούθησαν οι πρώτες νύξεις και περί μαχητικών αεροσκαφών. Η Χάνα Άρεντ (1906 – 1975), Γερμανίδα, εβραϊκής καταγωγής, που εγκλείστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και κατόρθωσε να δραπετεύσει στις ΗΠΑ για να αναδειχθεί σε μία εκ των κορυφαίων κοινωνιολόγων του 20ου αιώνα, έγραφε στο βιβλίο της “Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ” για τον ρόλο του Άιχμαν στα εγκλήματα του Ολοκαυτώματος στα οποία δεν ήταν ο φυσικός αυτουργός: «Ο βαθμός ατομικής ευθύνης μεγαλώνει όσο απομακρυνόμαστε από τον άνθρωπο που χειρίζεται το εργαλείο της θανάτωσης». Ο Άιχμαν δεν ήταν ο εκτελεστής, δεν έβαψε ποτέ τα χέρια του με αίμα, ήταν όμως ένας κρίκος της αλυσίδας που προωθούσε τους Εβραίους στα κρεματόρια. Μάλιστα η Χάνα Άρεντ σε συνέντευξή της στον Γιόαχιμ Φεστ το 1963, πάλι με αφορμή τον Άιχμαν, είχε πει: «Θα έλεγα ότι αυτή η μέθοδος δολοφονίας από την καρέκλα ενός γραφείου μαζικά…. Πρόκειται για έναν τύπο ανθρώπου ασύγκριτα τρομακτικότερο από κάθε άλλο δολοφόνο, διότι δεν έχει καμία σχέση με τα θύματά του. Σκοτώνει ανθρώπους λες και πρόκειται πραγματικά για μύγες. Η μερική ευθύνη βεβαίως δεν συνιστά λόγο για επιμερισμένη ενοχή». Γιαυτό, «ο βαθμός ατομικής ευθύνης μεγαλώνει όσο απομακρυνόμαστε από τον άνθρωπο που χειρίζεται το εργαλείο της θανάτωσης». Αλλά και ο γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας στο τελευταίο άρθρο του σημείωνε: «Οι δυτικές κυβερνήσεις… φέρουν ηθική ευθύνη για το θάνατο και την καταστροφή που προκλήθηκε από τα δυτικά όπλα – ανεξάρτητα από τη στάση του ουκρανικού λαού». Τί σημαίνουν όλα αυτά; Ότι ο βαθμός ενοχής όσων αποστέλλουν όπλα είναι αυτός που περιγράφει η Άρεντ διότι προωθούν από μακριά μαζικές δολοφονίες στα μέτωπα μάχης και στις πόλεις. Δεν υποτιμάται η ενοχή του Πούτιν ως εισβολέα, κάθε άλλο, αλλά και η συνενοχή όσων πριμοδοτούν με όπλα τον πόλεμο για την προώθηση των συμφερόντων τους και αποτρέπουν τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις είναι αυτονόητη.
Όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία ακτινογραφεί τους πρωταγωνιστές του. Ο πρόεδρος Ζελένσκι περιέρχεται τη Δύση επευφημούμενος ενώ οι συμπατριώτες του σκοτώνονται κατά χιλιάδες στο μέτωπο. Το Κίεβο έχει μετατραπεί σε πασαρέλα υποδοχής δυτικών αξιωματούχων ενώ η Ουκρανία σαρώνεται. Υπάρχει ερμηνεία σε αυτές τις αντιφάσεις; Όταν ένας ηθοποιός επευφημείται σε ένα κατάμεστο θέατρο, λογικό είναι να κατακλύζεται από συναισθήματα θριάμβου. Μπορούμε να φανταστούμε πώς νιώθει όταν τον επευφημούν σύσσωμες οι ηγεσίες της Δύσης, όπως συνέβη για πολλοστή φορά στη διεθνή Ασφαλείας του Μονάχου, και πιστεύει ότι τον επιδοκιμάζει ολόκληρος ο πλανήτης, ότι υπερασπίζεται τις αρχές της ελευθερίας και της δημοκρατίας με τις οποίες δεν έχει καμία σχέση η Ουκρανία; Σε αυτή την κατάσταση της έπαρσης μπορεί να συναισθανθεί το μέγεθος της καταστροφής και του ολέθρου που βιώνουν οι συμπατριώτες του και η χώρα του ή έχει απογειωθεί βιώνοντας τον προσωπικό του θρίαμβο και υπερίπταται της πραγματικότητας;.
“Η Ευρώπη είναι η πατρίδα των Ουκρανών…η οδός της επιστροφής στην πατρίδα”! είπε ο Ζελένσκι στο Ευρωκοινοβούλιο. Γνωρίζει πώς βλέπουν η Ευρώπη και η Δύση την Ουκρανία; Ο Τζον Χόμπσον γράφει στις “Ανατολικές ρίζες του Δυτικού πολιτισμού” ότι ένα μέγιστο όφελος των Ευρωπαίων από την Αμερική μετά την ανακάλυψή της ήταν ότι τη χρησιμοποίησαν για να στηρίξουν και να αναδομήσουν τη δυτική ταυτότητα. «Ο κρίσιμος παράγοντας στον επαναπροσδιορισμό της Ευρώπης ως προηγμένης Δύσης, γράφει, ήταν η επέκταση των συνόρων προς δυσμάς προς την αμερικανική ήπειρο μετά το 1492…Έτσι η επέκταση του δυτικού συνόρου έδωσε τη δυνατότητα να υπερβεί η ευρωπαϊκή ταυτότητα τον περιφερειακό της χαρακτήρα και να καταλάβει μια πιο υψηλή θέση ως “προηγμένος πολιτισμός”. Το νέο γόητρο της ευρωπαϊκής ταυτότητας βάθυνε τη διαίρεση της Ευρώπης σε Ανατολική και Δυτική καθώς η τελευταία ανέπτυξε την εμπορική και ναυτική της ισχύ μέσω του επεκτατισμού της στην Άπω Δύση, ενώ η ηπειρωτική περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης διατήρησε τη φεουδαρχία και αποτέλεσε μια ζώνη ελέγχου ή ζώνη άμυνας έναντι του Ισλάμ. Είναι ακόμη αξιοσημείωτο ότι μετά τον 15ο αιώνα άρχισε επίσης να αποκρυσταλλώνεται η ιδέα της “Δυτικής Ευρώπης” στο βαθμό που οι Οθωμανοί Τούρκοι και οι Ανατολικοευρωπαίοι γίνονταν αντιληπτοί ως βάρβαροι». Υπάρχει, δηλαδή, ένας λανθάνων ρατσισμός της Δυτικής Ευρώπης έναντι των Ανατολικοευρωπαίων και των Ουκρανών αλλά και των Βαλκάνιων. Με άλλα λόγια δεν ανήκουν στη Δύση, άσχετα αν διακηρύσσουν το αντίθετο, γιαυτό η Δύση τις αντιμετωπίζει ως περιφερειακές χώρες. Είδαμε τί συνέβη στη Γιουγκοσλαβία ακόμη και τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε η χώρα μας με τα μνημόνια. Υπάρχει μια αποικιοκρατική αντίληψη για τα κράτη αυτών των περιοχών. Η ζωή των πολιτών τους έχει μικρότερη αξία. Γιαυτό τροφοδοτούν τους Ουκρανούς με όπλα κλιμακώνοντας τη σύγκρουση. «Δεν θα πρέπει να στείλουμε αμερικανικά στρατεύματα στην Ουκρανία, αλλά θα πρέπει να της παρέχουμε ό,τι θα δίναμε στα στρατεύματά μας, αν πολεμούσαν στο πεδίο της μάχης», δήλωσε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ. Διεξάγουν πόλεμο με τη Ρωσία με τα σώματα των Ουκρανών..
